MOD


Results for "MOD"

Dictionary of Economics

BÜYÜME MODELLERİ

(Dictionary of Economics) :
Ekonomik büyümeyi açıklamaya çalışan modellerdir. En tanınmış büyüme modelleri klasik, neo-klasik, Harrod-Domar ve Marxist büyüme modelleridir.(Bk. Neoklasik Büyüme Modeli, Harrod-Domar Büyüme Modeli, Marxist Büyüme Modeli)
Dictionary of Economics

EKONOMİK MODEL

(Dictionary of Economics) :
(Bk. Model)
Dictionary of Economics

HARROD-DOMAR MODELİ

(Dictionary of Economics) :
Kapitalist bir ekonomide iktisadi büyümenin dengeli olabilmesinin koşullarını araştıran model. İngiliz iktisatçısı Harrod ile ABDli iktisatçı Domar ayrı ayrı geliştirdikleri modellerde benzer sonuçlara vardılar ve tezleri iktisat literatüründe Harrod-Domar modeli olarak anılmaya başladı. Modeli şöyle özetlemek mümkündür: Bir ekonomide tasarruf eğilimi yüzde 20 olsun. Yani insanlar gelirlerinin beşte birini tasarruf etmektedirler. Ekonomide dengenin korunabilmesi için tasarrufların yatırımlara eşit olması gerektiğine göre yatırımlar da gelirin beşte biri kadar olmalıdır. Öte yandan bir birimlik yatırımın sağladığı üretim artışını sermaye hasıla oranı ile gösteriyoruz. Bu oran da 4 olsun. Bunun anlamı her 4 birimlik yatırımla üretimde (o dönem için) 1 birimlik üretim artışı sağlanmaktadır. Yukarıdaki sayısal örneğimize dönersek, 100 liralık gelir 20 lira tasarruf oluşturur. Burada dengenin korunması için yapılması gereken yatırım da 20 liradır. 20 liralık yatırım ise 5 birimlik üretim artışı sağlamaktadır. Dolayısıyla bu ekonomide tam kapasite büyüme hızı yüzde 5tir. Bir baºka ifadeyle bu ekonomide büyüme hizi yüzde 5 olmazsa denge sağlanamaz, çünkü tasarruf yatırım eşitliğini veren büyüme hızı budur. Harrod ve Domara göre bu oranın tutturulmasını sağlayan bir mekanizma kapitalizmde yoktur. Öte yandan o ekonominin nüfus artış hızı yüzde 2 ve verimlilik artış hızı da yüzde 4 olsun. İkisinin toplamı olan yüzde 6 o ekonominin büyüyebileceği mümkün olan en yüksek hızı verir.Kapitalizmde büyüme hızının yüzde 5 ya da 6 olmasını sağlayan hiçbir mekanizma yoktur. Çünkü tasarruflar ve yatırımlar ayrı ayrı unsuralra bağlıdır. Dolayısıyla Harrod - Domar modeline göre sistem istikrarsızdır.
Dictionary of Economics

HECKSCHER-OHLİN MODELİ

(Dictionary of Economics) :
İsveçli iktisatçı Heckscher (1879-1952) ile öğrencisi Ohlin (1899-1979 tarafından geliştirilen ve uluslararası ticareti açıklamaya yönelik model. Bu modele göre ülkelerde faktör fiyatları farklıdır. Dolayısıyla ülkeler malları farklı maliyetlerle üretilirler. Maliyet farkının nedeni faktör fiyatlarının frklı oluşu, faktör fiyatlarının farklı oluşunun nedeni de faktör miktarlarının farklı oluşudur. Emek unsuru bol olan ülkede, emek ucuzdur, dolayısıyla emek-yoğun malları da bu ülke daha ucuza üretir. Böyle olunca ülkelerin kendilerinde ucuz faktörleri daha çok kullanan malların üretiminde uzmanlaşmaları halinde bundan tüm ülkeler kazançlı çıkar.Bu teorim birçoık teste tabi tutulmuştur. En ilginç test ise Leontiefn ABD ekonomisin bu teorem açısından incelediği çalışmasıdır. Çünkü bu çalışmada ABD ihracatı emek yoğun ithalatı ise sermaye yoğun bir ülke olarak çıkmıştır. Oysa Heckscher-Ohlin teorimine göre tersinin çıkması gerekirdi. Sonradan Leontiefin bu çalışmada izlediği yolun hatalı olduğu, dolayısıyla yanlış olanın teori değil, Leontiefi çalışması olduğu öne sürülmüştür. (Leontiefin çalışması bir ABDli iºçinin öteki ülkelerdeki iºçilerden üç kat daha verimli olduğu varsayımına dayalıydı. Bu noktadan eleştiriye uğramıştır. Heckscher-Ohlin teoremi halen üniversitelerde iktisat öğretiminde önemini ve yerini korumakta, klasik dış ticaret teorisinin Ricardonun karşılaştırmalı üstünlük teorisi ile birlikte esasını oluşturmaya devam etmektedir.
Dictionary of Economics

İKTİSADİ MODELLER

(Dictionary of Economics) :
(Bk. Model)