çelik


Results for "çelik"

Turkish - Turkish dictionary

NİCELİK

(Turkish - Turkish dictionary) :
is. Bir şeyin sayılabilen, ölçülebilen veya azalıp çoğalabilen özelliği, miktar, kemiyet.
Turkish - Turkish dictionary

ÖNCELİK

(Turkish - Turkish dictionary) :
is. Bir şeyin başka bir şeyden önce olma durumu.
Philosophical Dictionary

Nicelik.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Kemmiyyet, Fr. Quantite, Al. Quantitaet, İng. Quantity, İt. Quantita). Ölçülebilirlik... Bir nesnenin ölçülebilen bütün yanları o nesnenin niceliğini (kantite) verir. Niceliği niteliğin karşısına koyan ve aralarındaki bağımlılığı kavramayan metafizik görüşe karşı diyalektik görüş nicelikle niteliğin koparılamaz sıkı bağımlılığını meydana koymuştur. Örneğin her nicelik bir niteliği ve her nitelik bir niceliği karşılar. Üç sayısı, ya kalemdir, ya insandır, ya elmadır. Güzel niteliği, ya az güzeldir, ya çok güzeldir, ya daha güzeldir. Ne nicelik ne de nitelik birbirleriyle bağımlı kılınmadan hiç bir anlam vermezler. Nesneleri çeşitli niteliklerle görüşümüzün nedeni, dünyamızın yüzeyindeki ısı derecesinin ve koşullarının onlara verdiği nispî niteliksel süreklilikten ötürüdür. Her nesne, belli bir ısı derecesinde katı, o dereceninin altında sıvı ve o derecenin üstünde gazdır. Daha açık bir deyişle, her nesne, belli ısı derecelerine göre üç nitelikten birini alabilen, hem katı, hem sıvı, hem gaz olan bir yapıdadır. Nesneleri, belli ısı derecelerine göre katı, sıvı, ya da gaz niteliklerine bürüyen o nesnelerin içindeki atomların niceliksel değişimleridir. Herhangi bir nesne, molekül sayısını değiştirmekle başka bir nesne olur. Niceliksel değişmeler niteliksel değişmeleri meydana getirir. Doğada ve toplumda her nitelik değişimi bir nicelik değişiminin ürünüdür. Buna karşı her nitelik içinde yeni bir nitelik değişiminei doğru yol alan yeni bir nicelik değişimdir. Nicelik ve nitelik, nesnel gerçeğin bağımlı iki yanıdır. Niceliksiz nitelik olamayacağı gibi, niteliksiz nicelik de olamaz. Nicelikle niteliğin ilişkisinde temel olan niteliktir, çünkü bir nesne niceliksel olarak değişirken niteliğini sürdürür. Ancak niceliğin, nitelikle ilişkisel dengesini bozacak kadar çoğalması ya da azalmasıdır ki yeni bir niteliğe geçişi sağlar. bkz. Nitelik, Nicelikten Niteliğe Geçiş, Nitelikten Niceliğe Geçiş.
Philosophical Dictionary

Niceliktern Niteliğe Geçiş.

(Philosophical Dictionary) :
Bir nesnenin niceliksel değişimi o nesnenin niteliğini de değiştirir. Örneğin bir elektromanyetik dalganın uzunluğunu değiştirerek onu enfraruj ya da ültraviyole ışını yapmak mümkündür. Kimyasal bir cismin içindeki molekül sayısını değiştirmekle o cismi başka bir cisim haline dönüştürmek olağandır. Nicelik ve nitelik birbirleriyle sıkıca bağımlıdırlar. Her nesne, belli niceliksel durumuna göre belli bir nitelik alır. Örneğin su, 0 derecede katı, 0-100 derece arasında sıvı, 100 dereceden sonra gazdır. Evrim sürecinde doğasal ve toplumsal bütün nitelikler nicelik değişmeleri sonunda meydana gelirler, buna karşı nitelik değişmeleri de nicelik değişmelerini gerçekleştirirler. Örneğin yeni bir makine (nitelik) üretimi arttırır (nicelik), üretimin artması (nicelik) daha yeni bir makineyi (nitelik) gerektirir, daha yeni bir makine de (nitelik) üretimi daha çok arttırır (nicelik). Bu örnekte, üretimin artmasıyle gereksenen yeni makine nicelikten niteliğe geçişi, yeni makineyle elde edilen daha çok üretim nitelikten niceliğe geçişi açıklamaktadır. Doğal ve toplumsal bütün olgular bu evrensel yasayla evrimlerini sürdürmektedirler. Bu evrim, yukardaki örnekte açıkça görüldüğü gibi, daima daha üstün bir aşamada gerçekleşen sarmal bir evrimdir. Nicelik değişmeleri, olgunlaştıkları anda birdenbire sıçrayarak nitelik değişmelerini gerektirir (evrim ve devrim). Buna karşı yeni niteliğin değişmeleri de yeni niceliksel değişmeleri gerektirir (devrim ve evrim). bkz. Nicelik, Evrim ve Devrim, Evrim, Nitelikten Niceliğe geçiş. Eytişimsel Özdekçilik.
Philosophical Dictionary

Tekdüşüncelik.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Vahdet-i fikir, Fr. Monoideisme). Tek düşünceyle kaplanma durumu... Başkaca hiç bir düşünceye yer vermeksizin tek düşünceyle kaplanmak anlamındaki tekdüşüncelik, ruhsal bir durumdur. Tekdüşüncelik, tasarımsızlık (Fr. Aideisme) ve çokdüşüncelik (Fr. Polyideisme) karşıtır. bkz. Tasarımsızlık.