KÂLÂ


Results for "KÂLÂ"

Dictionary of Economics

İŞÇİ SENDİKALARI

(Dictionary of Economics) :
Ücret düzeylerini yükseltme, çalışma koşullarını iyileştirme, ekonomik ve sosyal öteki hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek amacıyla faaliyette bulunan ve üyelerini işçilerin oluşturduğu sendika.İşçiler arasında ilk birlikler ve dayanışma örgütleri sanayi devreminin ürünü olarak 18. yüzyılda İngilterede ortaya çıktı. Bunu 18. yüzyılın sonralı ve 19. yüzyılın başlarında Avrupanın öbür ülkeleri ile ABDdeki örgütlenmeler izledi. Bu dönemde sendikaların dikkatini siyasal ve ekonomik konulara yöneltmesi, işverenlerin ve devletin sistemli baskısına yol açtı. Örneğin, İngiltere, Fransa ve Almanyada iºçilerin birleºmesini engelleyici yasaklar kondu.Kapitalist ülkelerde sendikacılık genellikle reformcu ve devrimci olmak üzere iki kanada ayrılır. Reformcu sendikacılık, kapitalizme muhalefet etmeksizin, mevcut düzende emekçilere birtakım yararlar sağlamaya çalışır. 19. yüzyılda Almanya ve Fransada güçlü bir yükseliº gösteren devrimci sendikacılık, işçi sınıfı partileriyle yakın bir birlik içerisinde, kapitalist düzeni aşma hedefini güder. Günümüzde Batı dünyasındaki sendikaların çoğu reformist çizgiyi benimsemişlerdir. Sosyalist ülkelerde sendikalar uzun bir dönem önce ve yönetici partiyle birlikte çalışmış, bu yüzden özerk ve bağımsız bir sendikacılık hareketi olmamıştır. 1989dan sonra sosyalist ülkelerde demokratikleşme ve liberalleşme hareketi sendikaları özerkleşmeye doğru teşvik etmiştir.Türkiyede iºçi sendikalari degºiik seyirler izler, 1960a kadar 1946da bazı sınırlamaların kaldırılmasına rağmen sendikal hareketler gelişmemiş ve işçi hakları sınırlı bir düzeyde kalmıştır.1960 yılında işçilere grev haklarının verilmesi ve sendika ödentilerinin işveren tarafından kaynakta kesilerek işçi sendikalarına aktarılması gibi yenilikler, sendika hayatının güçlenmesinde önemli rol oynadı. 1971deki 12 Mart müdahalesini izleyen yeni askeri rejim sırasında Anayasa ve yasalarda sendikal özgürükler aleyhine yapılan düzenlemeler sendikacılıkta duraklamaya yol açtı. 1982 Anayasası ile sendikalar için konan siyasal faaliyet ve işbirliği yasakları ile çeşitli grev yasakları ve yürütme organına tanınan grevi erteleme yetkileri sendikacılığa önemli bir darbe vurdu.
Dictionary of Economics

İŞVEREN SENDİKALARI

(Dictionary of Economics) :
Ortak çıkarlarını savunmak ve aralarında dayanışma sağlamak amacıyla üşelerini işverenlerin oluşturduğu sendika. 19. yüzyılın ortalarından itibaren ve özellikle 20. yüzyılın başlarında Kara Avrupası ülkelerinde işçi sendikalarının yasa koyucular tarafından yavaş yavaş tanınması ve bu sendikaların güçlenmesi işverenlerin de toplu pazarlıklarda işçi sendikalarına karşı bir güç oluşturması ihtiyacını doğurmuştur. Böylece işveren sendikaları işçi sendikalarının belirli bir güç kazanmasından sonra ortaya çıkmıştır. Gelişmiş ülkelerde gelişmiş işçi sendikaları karşısında güçlü işveren sendikaları bulunmakta ve genellikle toplu pazarlıklar bu kuruluşlar arasında yapılmaktadır.1960 öncesinde Türkiyede iºçi sendikalarinin fazla güçlü olmamaları nedeniyle işveren sendikacılığı önemli bir gelişme göstermemiştir. 1961 Anayasası ile getirilen geniş işçi hakları işverenler arasında da sendikalaşmayı hızlandırmıştır. Nitekim Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (Türk-İş) kuruluşundan on yıl sonra Türkiy İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) kurulmuştur.
Dictionary of Economics

MEVDUAT BANKALARI

(Dictionary of Economics) :
Ticaret bankaları olarak da bilinen ve tasarruf sahiplerine birikimleri karşılığında faiz ya da kar payı veren mali kurmlar. Mevduat bankalarının yanı sıra tasarruf ve kredi sandıkları ile bazı ülkelerdeki posta tasarruf sistemleri ve belediye bankaları da benzer işlevleri yerine getirir. Ancak sadece mevduat bankaları mevduat kabul eder. İlk mevduat bankaları, genellikle orta ve düşük gelir gruplarını tasarrufa özendirmek amacıyla kuruldu. Hollandada yerel mevduat bankaları, 1783de kurulan ve bir hayır cemiyetinin çabalarıyla oluşturuldu. İlk banka 1817de açıldı. Aynı dönemde Almanyada da özel mevduat bankaları gelişti ve ilk banka 1778de Hamburrgda açıldı. İngilterede ilk mevduat bankası 1810da yoksul bir yörenin rahibi tarafından kurulurken, ABDde ilk bankalar 1800lerin başlarında kar hedefi gütmeyen kuruluşlar olarak faaliyete başladı. Türkiyede Cumhuriyet Döneminde kurulan ilk ulusal mevduat bankası 1924 yılında kurulan İş Bankasıdır. Günümüzde Türkiyede bankaların büyük çoğunluğu Mevduat Bankası olarak faaliyet göstermektedir.
Dictionary of Economics

TİCARET BANKALARI

(Dictionary of Economics) :
(Bk. Mevduat Bankaları)
Dictionary of Economics

TÜRK-İŞ (TÜRKİYE İŞÇİ SENDİKALARI KONFEDERASYONU)

(Dictionary of Economics) :
Merkezi KAnkarada bulunan İşçi Sendikaları Üst Örgütü. Türk-İş Türkiyenin ilk üst düzey sendikal örgütüdür (1952). 1957 DPye yakın Nuri Başer başkanlığa seçilinceye kadar sönük bir dönem geçirdi. 1961 Anayasasının hazırlık çalışmalarına katıldı. Bu arad ABDnin dış yardım programlarını koordine eden Uluslararası Gelişme Ajansından sağladığı para yardımı sonradan yoğun eleştirilere yol açtı. Çalışma yaşamına ilişkin yasaların çıkmasından (1963) sonra, yoğnlaşan işçi eylemlerine ve grevler çıkması nedeniyle çıkan anlaşmazlıklardan sonra, bünyesindeki sendikalardan bazıları konfederasyondan ayrılarak Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonunu kurdular (1967). Daha sonraları Sosyal Demokrat sendikacıların muhalefetinde kalan Türk-İş 12 Mart müdahalesine karşı çıkmadığı için yoğun biçimde eleştirildi. Buna rağmen, özellikle kamu işyerlerinde örgütlü olan, ulusal ve uluslararası kuruluşlardaki üçlü yapılarda işçi kesimini temsil eden Türk-İş, üye sayısı en fazla işçi kuruluşu olarak etkinliğini sürdürdü. 12 Eylül Harekatını desteklemesi dolayısıyla uluslararası Hür İşçi Sendikaları Ko4nfederasyonuna üyeliği askıya alındı. Şu anda genel başkan Şevket Yılmazdır.