Melâmîlik.


Results for "Melâmîlik."

Philosophical Dictionary

Melâmîlik.

(Philosophical Dictionary) :
Nişabur'da Ebu Hafs-ı Haddad (ölm. hicrî 260) ve Hamdun Kassar'ın (ölm. hicrî 271) kurduğu, insanın hem kendince hem de başkalarınca kınanmasını öngören gizemsel öğreti... Melâmîlik, kınanacak davranışlarla Tanrısal sevinci (melâmet neşesi) duymak düşüncesidir. Öteki gizemsel tarikatlardan ayırıcı niteliği, başka tarikatların uzun bekletişlerden sonra verdikleri gizi, tarikata girerken vermesidir. Melâmî daha yolun ilk adımında tümvarlık'ın bir parçası olduğunu öğrenerek ölümsüzlük sevincini duyar (Hak'ta fani olarak bakibillâh'ı zevk eder). Nerede yer bulunursa orada oturup birbirleriyle söyleşmekten başka hiç bir öğretime bağlı değildirler (muhabbette fena, sohbete devamda vefa, marifette beka). Başkaca hiç bir tören ya da zorunlukları yoktur (rüsum ve kuyudu ref tarik-ı tevhidin esasıdır)... XII. yüzyılda Kalenderîlikle birleşen Melâmîlik, XV. yüzyılda Bayramî şeyhi Bursalı Ömer Dede'nin elinde yeniden canlanmış, XIX. yüzyılda da Seyit Muhammet Nur'un yönetiminde en koyo biçimciliğe dönüşmüştür... Melâmîlik, antik çağ Yunan düşüncesinin kinik düşünürlerini andırır. Kendini kınamak ve kınatmak için fıçı içinde yatan kinik Diogenes'le köpeklere atılan artık yemekleri yiyen Melâmî şeyhi Hamza Bali bu benzerliğin pek çok örneklerinden biridir. bkz. Gizemcilik, İslâm Felsefesi, Kinizm.