asit
VASITALI VERGİLER
(Dictionary of Economics) :
Konusu sürekli olmayan, yükümlüsü önceden belli olmayan ve devamlı matrahlara dayalı olmayan, vergi mükellefi tarafından vergi yükü devredilebilen vergilerdir. Dolaylı Vergi de denir. Vasıtalı vergilerde bir olayın meydana gelmesi, mülkiyetin el değiştirmesi, üretilen bir malın mübadeleye konu teşkil etmesi gibi vergiyi doğuran olayın gerçekleşmesi anında alınırlar. Ancak, bu olayın ne zaman meydana geleceği önceden belli değildir. Örneğin, bir malın ne zaman ve kim tarafından ithal edileceği, bir kimsenin ne zaman tüketimde bulunacağı önceden bilinemez. Konusu devamlı ve yükümlüsü önceden belli olmadığı için Dolaylı vergiler ategorisine dahil bulunan bu vergilere örnek olarak Gümrük Vergisi, Katma Değer Vergisi, İthal damga resmi gösterilebilir.Vasıtalı vergilerde, yükümlüğünün ödeme gücü ile uyumlu hale getirmeye yarayan tekniklerden yararlanabilmek mümkün değildir. Çünkü, bu vergiyi kimin, ne zaman ve ne şekilde ödeyeceği belli değildir. Bu yüzyden bu vergiler fazla adil değildirler. Buna karşılık Dolaylı vergiler daha verimlidir. Dolaylı vergiler konjonktüre ve fiyat hareketine karşı çok duyarlıdırlar. Genişleme dönemlerinde bu vergi gelirlerinde artışlar gözlenir.
VASITASIZ VERGİLER
(Dictionary of Economics) :
Konusu sürekli, yükümlüsü önceden belli olan ve devamlı matrahlara dayalı olan, vergi mükellefi tarafından vergi yükünün yansıtılmasının çok güç olduğu vergiler. Örneğin, bina ve arazi vergilerinin konuları devamlı ve yükümlüleri de önceden bellidir. Bunların isimleri ile ödeyecekleri vergileri belli eden cetveller önceden hazırlanır ve vergiler bu cetvellerdeki esaslara göre tarh v etahsil olunurlar. Ücretler ile ticari, sınai ve zirai faaliyetlerden doğan kazançlar da devamlı bir karaktere sahiptirler. Ayrıca, bu sonuncuların yükümlülükleri önceden bilindiği için bu tür kazançlar üzerinde alınan Gelir Vergisi ile sermaye şirketlerinin kazançları üzerinden alınan Kurumlar Vergisi her yıl önceden bilinen zamanlarda muntazam tarh ve tahsil edilir. Türkiyedeki vergilerden Gelir ve Kurumlar vergileri ile Motorlu Taşıtlar Vergisi ve Emlak Vergisi bu gruba girer.Vasıtasız vergilerin, yükümlüğnün iktisadi iktidarına uydurulabilmesi imkanlarının daha fazla olmasından dolayı bu vergiler daha adaletlidir. Vasıtalı vergilerden daha verimsizdirler.Toptan kamu gelirleri içinde vasıtasız vergilerin payı 1988de % 24.5, 1989da % 30.6 ve 1990da % 304tür.
ASIT-TEST ORANI
(Dictionary of Economics) :
Cari likit aktiflerinin (nakitler, hemen satılabilir tahviller, vb.) Cari borçlara oranıdır.
ATIL KAPASİTE
(Dictionary of Economics) :
Bir üretim biriminde mevcut olup kullanılmayan kapasitedir. Ayrıca üretim miktarının üretim biriminin kapasitesinin altında olması durumunda, iki miktar arasındaki fark anlamına da gelmektedir. Atıl kapasitenin oluşmasındaki başlıca nedenler arasında, hatalı piyasa araştırmaları sonucu kurulmuş yüksek kapasiteleri, konjonktürel talep yetersizliklerini, hammadde teminindeki güçlükleri sayabiliriz.
KAPASİTE KULLANIM ORANI
(Dictionary of Economics) :
Kapasite kullanım oranı, bir üretim biriminin kullanım kapasitesinin, aynı üretim biriminin maksimum kapasitesine olan oranıdır. Fakat maksimum kapasiteye ulaşmak çok zor olduğundan, genellikle "çalışma derecesi" denilen formülden yararlanılmaktadır. çalışma derecesi, kullanım kapasitesinin prtaik kapasiteye olan oranıdır.