TRÖST
ANTİTRÖST POLİTİKA
(Dictionary of Economics) :
Trösttere engel olmak ya da bunların neden oldukları zararları azaltmak amacı güden bir politikadır. Ondokuzuncu yüzyıl sonlarında sınai kapitalizmin hızla gelişmesi, 1872den baºlayarak önce Amerika Birleºik Devletlerinde ve sonraları Avrupa ülkelerinde tröst ve kartel gibi dev kuruluşların ortaya çıkmasına yol açmıştır.Tröstlerin piyasada yarattıkları tekel, eski pay sahiplerine ya da kurucu üyelere sağladıkları ek çıkarlar ve giriştikleri yasadışı hareketler antitröst politikaların doğmasına neden olmuştur.2. Dünya Savaşından sonra rekabetin sınırlanmasını önlemeye yönelik hükümlerin, bazı ülkelerin yasalarında ve uluslararası anlaşmalarda yer almasıyla Avrupada antitröst yasalar önem kazandı. Avrupa Topluluklar Komisyonu üye ülkelerde etkinlik gösteren şirketlerin tekelci uygulamaları konusunda 1957 tarihli Roma anlaşmasının haksız rekabete ilişkin maddelerine dayanarak karar verme yetkisine sahiptir. Amerika Birleşik Devletlerindeki önemli antitröst yasalarından biri 1914 tarihli Clayton yasasıdır. Bu yasa 1936da Robinson Patman yasası ile değişikliğe uğramıştır. Bu yasa ile, rekabetin önemli ölçüde azalması sonucunu doğuracak biçimde firmaların birleşmesi önlenmiştir.
OYLAMA TRÖSTU
(Dictionary of Economics) :
19. yy.ın büyük iş adamlarından Rockefellerin avukatı T. Dood tarafından ilk defa oluşturulan bir tröst türü. T. Dood, ABDdeki çok sayıda dağınık petrol işletmelerini tek bir yönetim altında toplamak amacıyla Standard Oil Company adı altında bir şirket kurmuş, elde ettiklerinden daha yüksek kar vadederek petrol imtiyazına sahip olanları ve petrol şirketlerinde hissesi bulunanları bir tröst halinde örgütlemiştir. T. Dood tarafından kurulan ilk büyük tröstün özelliği, petrol imtiyazına veya hisse senedine sahip olanların hakları üzerindeki tasarruf yetkisini Rockefellere devretmemeleridir. Hisse senetlerinin mülkiyeti kendilerinde kamakla beraber bu senetlerin verdiği oy hakkı, Rockefellere geçmiºtir. Böylece Rockefeller Grubu kendi sermaye kaynaklarından çok daha genşi yatırım ve işletme sahasını ele geçirmiştir. 1890da çıkartılan Sherman ACT, oylama tröstü tipi örgütlenmeleri yasaklamıştır. (Ayrıca bk. Sherman ACT)
TRÖST
(Dictionary of Economics) :
Birden fazla işletmenin iktisadi, mali v eteknik güçlerini bir araya getirerek tek bir işletme halinde birleşmeleri ile ortaya çıkan iktisadi kuruluş. Tröstler yatay veya dikey tröstler olarak ikiye ayrılır.Yatay tröstler; tröstü oluşturan işletmelerin faaliyet sahnelerinin aynı veya birbirine yakın olması halinde söz konusudur. Faaliyet sahaları birbirini tamamlayan işletmelerden oluşan tröstler ise, dikey tröst olarak adlandırılır.
TRÖST
(Dictionary of Economics) :
Birden fazla işletmenin ekonomik, hukuki ve teknik bakımdan tek bir işletme olarak birleşmeleri ile ortaya çıkan iktisadi kuruluştur. Yatay tröstler ve dikey tröstler olarak ikiye ayrılır.
ANTI-TRÖST UYGULAMALAR
(Dictionary of Economics) :
Piyasanın rekabetçi özelliklerini kaybetmemesi için, tekellere veya piyasada yapılmakta olan sınırlandırıcı faaliyetlere karşı yürürlüğe konulmuş uygulamalardır. İlk tröst uygulama, 1890 yılında Sherman Anti-Tröst Kanunu ile ABD'de gerçeklettirilmittir.