Dirimselcilik.

Results for "Dirimselcilik."

Philosophical Dictionary

Dirimselcilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Hayeviyye, Fr. Vitalisme, Al. Vitalismus, İng. Vitalism, İt. Vitalismo). Yaşamın dirimsel bir ilkeden doğduğunu ileri süren öğretilerin genel adı... Dirimselclik, bu anlamda, mekanizmin karşıtıdır. Biçimci mekanizm, canlılık olayını, organizmadaki fiziko-şimik yasalara bağlar ve bir neden-sonuç zincirinin gerekli halkası sayar. Dirimselcilik canlılığın , kendine özgü bir canlılak özünden oluştuğunu savunur. Bu öz, ne ruhtur ne de bedendir, bambaşka bir güçtür. Örneğin bu anlamda bir dirimselci olan Pithagoras'a göre bu ön ilke sayıdır. Aristoteles de bu anlamda bir dirimselcidir. Dirimselciliğin en yeni kuramcısı, dirimselcilerle savaştığı halde, Max Scheler (1874-1928) sayılabilir. Scher'e göre dirim gücü, ne rih ne de madde olmayan geist'tir. Dirimselciler, çoğu ne olduğunu kendilerinin de bilmedikleri bağımsız bir dirim gücü önerirler. Nitekim ünlü dirimselci Barthez'e göre dirim gücü, bilinmez bir güçtür. Bkz. Mekanikçilik, Canlıcılık, Özdekçilik.
 Philosophical Dictionary

Yeni Dirimselcilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Nev hayatiyye, Fr. Neo-vitalisme). Canlılığın fiziko-şimik etkenlerle gerçekleştiğini ileri süren anlayış... Dirimselcilik, canlıcılık ve mekanikçiliğe karşı olarak canlılık olayının fiziko-şimik olaylara indirgenemeyeceğini ve dirimselliğin ne ruh ne de özdek olan bir dirim ilkesinden (Fr. Principe vital) meydana geldiğini savunmuştu. Örneğin Bergson'un Yaratıcı Evrim adlı yapıtında sözünü ettiği dirim atılımı (Os. Hamle-i hayat, Fr. Elan vital) bu dirim ilkelerinden biriydi. Bergson'a göre dirim atılımı, hayatın kaynağı olan bir içtepiydi. Yeni dirimselcilik, ne özdek ne de ruh olan ilkelerin tutarsızlığını görerek fiziko-şimik etkenlerin varlığını kabul etmekte, ancak bunların özdeksel etkinin dışında özel bir mekanizmayla dirimselliği gerçekleştirdiğini savunmaktadır. Ne var ki bu özel etki de, özel ilke gibi, bir türlü açıklanamamıştır. bkz. Dirimselcilik.
Keyword Searches Turkish - French Dict. ılık (140764k) Turkish - Germany Dict. çüş (91710k) Turkish - French Dict. açık (73993k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (63356k) Turkish - French Dict. ırmak (54829k) Turkish - French Dict. çatı (52844k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (52247k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (51877k) Turkish - French Dict. balık (50807k) Turkish - Germany Dict. hasır (47644k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (44843k) Turkish - Germany Dict. ılım (44837k)