İncil
Toplumsal Darvincilik.
(Philosophical Dictionary) :
Toplumsal Darvincilik (sosyal Darvinizm), anamalcılığı düşünsel alanda temellendirmek için, toplumsal yasaları biyolojik yasalara indirgemek demektir. Toplumsal Darvinciliğe göre insansal toplumun evrimi biyolojik türlerin evrimini yöneten aynı yasalarla yönetilir, çünkü insan da doğanın bir parçasıdır. Doğada yürürlükte olan doğal ayıklama yasası (seleksiyon natürel), toplumda da yürürlüktedir. Nasıl doğada güçsüzler süprülüp gider ve güçlüler yaşamaya hak kazanırsa toplumda da böyledir. Marksizmin sınıf ayrılığı ve mücadelesi dediği şey gerçekte doğal bir olaydır ve doğa yasalarına uygundur, aynı ayrılıklar ve mücadeleler doğada da olup bitmektedir. Öyleyse doğanın bu zorunlu yasasına boyun eğmek gerekir. Anamalcılı4ın yasaları doğal yasalardır ve değiştirilmeleri imkânsızdır. Sömürgecilik biyolojik bir fenomendir ve zorunludur. Toplumsal Darvincilik, insanın bilincini ve iradesini yadsır, metafizik ve mekanik bir anlayışla insanı hayvanlığa indirger. Bu anlayışa göre insanın doğa karşısında hiç bir eylemsel başarası yoktur. Oysa, bilimsel olarak tanıtlanmıştır ki, insanlık, doğaya karşı eylemsel bir işlemle başlamıştır. İnsanı, bir tür olarak birleştiği hayvandan ayıran nitelik, doğaya karşı bilinçli egemenliğidir. bkz. Evrimcilik, Darvincilik, İnsan, Toplum.
Yeni Darvincilik.
(Philosophical Dictionary) :
(Os. Nev Darveniyye, Fr. Neo-Darwinisme). Mekanik evrim anlayışı... Türlerin ayıklama (ıstıfa), soyaçekim (veraset) ve ortamla (çevre şartları) oluşturduklarını ileri süren Darvincilik, 1883 yılında, A. Weisman tarafından eleştirildi. Weismann, soyaçekimi tanıtlayacak yeter tanıtların bulunmadığını ileri sürerek gelişme sürecine ayıklama olayının yön verdiğini savundu. Weismann'a göre bireylerin yaşadıkları sürece edindikleri değişmeleri taşıyan hücreler ölümle birlikte yok olmaktadır ve bu bakımdan türlerin değişmelerini tanıtlamak için ayıklamayla yetinilmelidir. Weismann'ın bu öğretisi Yeni Darvincilik adıyle anılır. bu anlayışta Alman biyoloğunu Hollandalı H. de Vries'le İsveçli Johannsen izlemişlerdir. bkz. Darvincilik, Evrimcilik.
BİRİNCİL GRUP [İng. PRimary Group]:
(Sociological Dictionary) :
Birincil grup, aile, arkadaşlar veya meslektaşlar gibi küçük bir gruptur. Grup üyelirin birbirleriyle yüzyüze, şahsî,doğrudan ilişkileri sözkonusudur. (Jary, D., J., 1991) Bu ilişkiler de birincil ilişkileri oluturur.E. durkheim ve F. Tönnies bu konuyla ilgilenmekle beraber, kavramın ilk kullanılışı C. H. Coley adlı sosyologlar tarafından olmuştur. Binicil ilişkiler cemaat tipi bir teşkilâtlanmada görülen, daha çok yazılı hale getirilmemiş kurallara, normlara ilişkilere dayanır. Bunlar, örf ve âdetlerden, gelenek ve göreneklerden kaynaklanır. (Erkal, M. E., 1992) (Bkz. Cemaat ve Sosyal İlişki)
KİNCİL GRUP [İng. Seconday Group]:
(Sociological Dictionary) :
İKİNCİL GRUP [İng. Seconday Group]: @İkincil gruplarda resmî, şeklî ilişkiler sözkonusdur. İkincil ilişkiler, geniş kapsamlı oldukları için "cemiyet" tipi teşkilâtlanmada daha çok yer alırlar. (Bottomore, T.B., 1969) Toplumda ibölümü, ihtisaslaşma ve rollerin farklılaşması göze çarpar. Yazılı hukuka göre, şekli ve gayrî şahsî ilikiler ön plâna geçer.Bu konuyla ilgilenen C. H. Cooley'e göre; ikincil ilişkilere daha çok şehirlerde, şehir nitelikli nüfusta rastlanmaktadır. Ancak, sanayi toplumlarında veya gelişmekte olan ülkelerde ikincil ilişkilerin yol açtığı yalnızlaşma ve moral tatminsizlik insanları ya cemaatleşmeye, ya da anomik davranış şekillerine itmektedir. (Bkz. Sosyal İlişki, Anomi, Cemiyet)
BİRİNCİL SEKTÖR
(Dictionary of Economics) :
Tarım ve madencilik sektörlerine denir.