MİLLET [İng. Nation]:
MİLLET [İng. Nation]:
(Sociological Dictionary) :
Millet, insanlık tarihinde farklı toplulukların boy, aşiret ve kavmî taassubu aşarak, biyolojik değil, ortak teşekkül etmiş, kültürel ve manevî mutabakatlara göre, millî seviyede meydana çıkan bir birlik halidir.Millet kendi birliğinden haberdar olan, siyasî bakımdan devlet şeklinde teşkilâtlanmış, millî devlet kurma kabiliyetine sahip, sürekli ve teşkilâtlı insan zümreleridir. Millet aynı zamanda gelimiş olan bir milliyettir.Z. Gökalp'e göre millet; "bir adamın kendisini keyfine ve menfaatine tebaan mensup addettiği herhangi bir cemiyet değildir. Filhakika fert zahiren kendisini şu yahut bu millete mensup telâkki etmekte hür zanneder. Halbuki fertte böyle bir hürriyet yoktur. Çünkü, insandaki ruh, duygularla fikirden mürekkeptir." (Gökalp, Z., 1981)Yine O'na göre millet; ne coğrafî en arkî ne de iradî bir zümredir. Milletlemede coğrafya vatanlaştırılmış bir topraktır. Ancak coğrafya bir zarf gibidir. Millet sadece aynı coğrafyayı, mekânı paylaşan insanlardan meydana gelmez. İnsanlar tek kültüre mensup olarak doğmazlar. Belirli bir kültüre mensup olma duygusu ve şuuru insan hayatında sonradan kazınılır. Millet dilde ortak olan, aynı terbiyeyi almış fertlerden meydana gelen kültürel bir zümredir.Sadri Masudî Arsal'a göre de millet siyasî bir birlik şeklinde yaşam ortak mazi ve kültüre sahip, devlet şeklinde tekilâtlanmış, fert ve zümrelerin toplamıdır. (Arsal, S. M., 1979)Bir millet tek bir kavme mensup fertlerden meydana gelebileceği gibi, ABD örneğinde görüleeği üzere, farklı kavimlere mensup fertlerden de oluşabilir. Aynı kavme mensup insanlar, değişik milletlere mensup olabilirler. Millet kavramı sadece kavmî özelliklere endekksli bir kavram değildir. Milletleşmede, kültür birliği, mensubiyet şuuru, aynı ortak değerleri paylaşma ve ortak irade sahipliği ön plânda yer alır. Millet ırk birliği değildir. Milleti boy veya aşiret gibi görenler aynı millet içinde farklı milletler arayışına çıkarlar.Türk miletine olan inancı sonsuz olan ve hâkimiyet kaynağını millette arayan Atatürk, milleti "zengin bir hatırat mirasına sahip,beraber yaşamak hususunda müşterek arzu ve muvaffakâtta samimi olan ve sahip olunan mirasın muhafazasına beraberce devamı hususunda iradeleri müşterek olan insanların birleşmesi" şeklinde anlamaktadır. (İnan, A., 1969)Millet niteliği belirli bir zaman ve süreç içinde kazanılmaktadır. Tesadüfen bir araya gelmiş kalabalıklar millet değildir. Milletin tarihi vardır. Tarihsiz toplumlar olabilir, fakat tarihsiz millet söz konusu olamaz. Bir derneğe girer gibi bir millete üye olunamaz.Millet kavramının karşılığı ulus değildir. Moğolca'dan Türkçe'ye giren ulus kavramı; arazi, bölge,kasaba, memleket anlamına gelmektedir. ( Kafesoğlu, İ., 1982)Ümmet ve millet kavramları da karıştırılmaktadır. İslâmın henüz yayılmadığı dönemlerde ümmet ve millet aynıdır. Ancak, İslâmın yayılmasıyla ümmete farklı kültürlere sahip topluluklar, kavimler dahil olmuşlardır. Bu durumda ümmet ve millet kavramları farklıdır. Bu durumda ümmet ve millet kavramları farklılaşmış ve ümmet din birliği anlamını kazanmıştır. Ailesiz toplum olamayacağı gibi, farklı üslûplara ve farklı milî kültürlere sahip milletlerden meydana gelmeyen bir ümmet de gerçekçi değildir. (Aydınlar Ocağı, 1990)