işçi
İŞÇİ DÖVİZİ
(Ekonomi Sözlüğü) :
Yabancı ülkelerde çalışan işçilerin ülkelerine gönderdikleri döviz. Ödemeler bilançosunun bir kalemi olan cari işlemler hesabının bir kalemini oluşturan işçi dövizleri, dövizi kazanan ülkenin ödemeler dengesinin aktif tarafına, işçiyi çalıştıran ülkenin ödemeler bilançosunun ise pasif tarafına yazılır. İşçi dövizi girişi milli geliri artırıcı etki yapar.
İŞÇİ EMEKLİLİĞİ
(Ekonomi Sözlüğü) :
Bedeni ve fikri olarak çalışma gücünün zayıflaması nedeniyle işçinin çalışma hayatından çekilmesi. Türkiyede işçiler Sosyal sigortalar Kurumundan emekli olmaktadır. Kadın işçilerin emeklilik yaşı 55, erkeklerinki ise 60 olarak belirlenmiştir. Kadınların emekli olabilmeleri için fiilen 20 sene, erkeklerin ise 25 sene çalışmaları gereklidir.
İŞÇİ HAREKETLERİ
(Ekonomi Sözlüğü) :
(Bk. İşçi Sendikaları)
İŞÇİ SENDİKALARI
(Ekonomi Sözlüğü) :
Ücret düzeylerini yükseltme, çalışma koşullarını iyileştirme, ekonomik ve sosyal öteki hak ve çıkarlarını korumak ve geliştirmek amacıyla faaliyette bulunan ve üyelerini işçilerin oluşturduğu sendika.İşçiler arasında ilk birlikler ve dayanışma örgütleri sanayi devreminin ürünü olarak 18. yüzyılda İngilterede ortaya çıktı. Bunu 18. yüzyılın sonralı ve 19. yüzyılın başlarında Avrupanın öbür ülkeleri ile ABDdeki örgütlenmeler izledi. Bu dönemde sendikaların dikkatini siyasal ve ekonomik konulara yöneltmesi, işverenlerin ve devletin sistemli baskısına yol açtı. Örneğin, İngiltere, Fransa ve Almanyada iºçilerin birleºmesini engelleyici yasaklar kondu.Kapitalist ülkelerde sendikacılık genellikle reformcu ve devrimci olmak üzere iki kanada ayrılır. Reformcu sendikacılık, kapitalizme muhalefet etmeksizin, mevcut düzende emekçilere birtakım yararlar sağlamaya çalışır. 19. yüzyılda Almanya ve Fransada güçlü bir yükseliº gösteren devrimci sendikacılık, işçi sınıfı partileriyle yakın bir birlik içerisinde, kapitalist düzeni aşma hedefini güder. Günümüzde Batı dünyasındaki sendikaların çoğu reformist çizgiyi benimsemişlerdir. Sosyalist ülkelerde sendikalar uzun bir dönem önce ve yönetici partiyle birlikte çalışmış, bu yüzden özerk ve bağımsız bir sendikacılık hareketi olmamıştır. 1989dan sonra sosyalist ülkelerde demokratikleşme ve liberalleşme hareketi sendikaları özerkleşmeye doğru teşvik etmiştir.Türkiyede iºçi sendikalari degºiik seyirler izler, 1960a kadar 1946da bazı sınırlamaların kaldırılmasına rağmen sendikal hareketler gelişmemiş ve işçi hakları sınırlı bir düzeyde kalmıştır.1960 yılında işçilere grev haklarının verilmesi ve sendika ödentilerinin işveren tarafından kaynakta kesilerek işçi sendikalarına aktarılması gibi yenilikler, sendika hayatının güçlenmesinde önemli rol oynadı. 1971deki 12 Mart müdahalesini izleyen yeni askeri rejim sırasında Anayasa ve yasalarda sendikal özgürükler aleyhine yapılan düzenlemeler sendikacılıkta duraklamaya yol açtı. 1982 Anayasası ile sendikalar için konan siyasal faaliyet ve işbirliği yasakları ile çeşitli grev yasakları ve yürütme organına tanınan grevi erteleme yetkileri sendikacılığa önemli bir darbe vurdu.
İŞ VE İŞÇİ BULMA KURUMU
(Ekonomi Sözlüğü) :
4837 sayılı yasa ile kurulmuş iş ve işçi bulma etkinliklerini yerine getiren kamu iktisadi kuruluşu. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı olan bu kurum, işçilerin elverişli oldukları işlere yerleştirilmelerine ve çeşitli işler için elverişli işçiler bulunmasına aracılık eder. Buna ek olarak geçim koşullarının yükseltilmesi için gereken önlemlerin saptanmasına ve uygulanmasına yardımcı olur. Öteki görevleri arasında işçilerin mesleki eğitimlerinin yükseltilmesi, kalifiye işçi yetiştirilmesi için gerekli önlemlerin alınması Uluslararası Çalışma Örgütünün sözleşmelerinde belirtilen ilkelerin uygulanması sayılabilir. Başlangıçta yurtuçi istihda işleriyle uğraşırken, 1961den sonra yurtdışından işçi taleplerini karşılama ve yurtdışına işçi gönderme işleri de görevleri arasına alınmıştır. Fakat yurtdışından işgi talebi kesilince bu işlev ortadan kalkmıştır.