PATRİK


Results for "PATRİK"

Islamic Glossary

PATRİK

(Islamic Glossary) :
Ortodoks mezhebine mensûb hıristiyanların, en büyük rûhânî (dînî) lideri.1054 (H. 446) yılına kadar Roma'daki papaya bağlı kalan İstanbul patriği MihâelKirolarius, papadan ayrılarak şark (doğu) kilisesini kurdu. Ortodoks kilisesi adını alan bukilisenin idâresini eline aldı. Bundan sonra ortodoks kiliselerinin merkezi İs tanbul Fener'dekipatrikhâne oldu. Ortodoksların en büyük dînî lideri olan patrik, İstanbul'da bulunmaktadır.(Harputlu İshâk Efendi)İslâm dîninin herkesi kendi dînî yaşayışında serbest bırakmasından ve müslümanlarınhoşgörüsünden istifâde eden patrikler, zamanla kendilerine verilen hak ve hürriyetleri kötüyekullandılar. Himâyesinde yaşadıkları İslâm devletlerini yıkmak ve hırist iyan tebeayı devletekarşı ayaklanmaya teşvik etmek için çalıştılar. Osmanlı Devleti'nin duraklama ve gerilemedevirlerinde dînî faâliyetleri bırakıp siyâsî faâliyetlerde bulundular. Sultan İkinci Mahmûd Han,Boğdan-Eflâk ve Mora isyânlarını plânlayan ve Osmanlı Devleti'ni parçalayarak yıkmayaçalışan Rum patriği Gregorius'u patrikhânenin kapısında îdâm ettirdi. Tanzimattan sonra batılıhıristiyan devletlerin destek ve teşvikiyle daha da rahat hareket eden patrikler, OsmanlıDevleti'nin parçalanmasında ve yıkılmasında önemli rol oynadılar. (Yeni Rehber Ansiklopedisi)Osmanlı Devletinde Rus sefiri (büyük elçisi) olarak uzun seneler çalışan İgnatiyef,hâtırâlarında Sultan İkinci Mahmûd Han zamânında Fener patrikhânesinin kapısında asılan,1821 (H.1237) Rum isyânının baş plânlayıcısı olan patrik Gregorius'un, Rus Ça rı Aleksandr'ayazdığı mektubu açıklamaktadır. Mektûb ibret vericidir:"Türkleri maddeten ezmek ve yıkmak mümkün değildir. Çünkü Türkler, müslümanoldukları için çok sabırlı ve mukâvemetli (dayanıklı) insanlardır. Türkler zekîdirler vekendilerini müsbet yolda sevk ve idâre edecek reislere sâhib oldukları müddetçe deçalışkandırlar. Gâyet kanâatkâr ve an'anelerine (geleneklerine) bağlıdırlar. Türklerde evvelâitâat (bağlılık) duygusunu kırmak, mânevî bağlarını parçalamak, dînî sağlamlıklarınızayıflatmak lâzımdır. Bunun da en kısa yolu millî geleneklerine ve mânevî değerlerine uymayanhâricî (yabancı) fikirler ve hareketlere alıştırmaktır. (M. Sıddîk Gümüş)