Pitagorasçılık.

Results for "Pitagorasçılık."

Philosophical Dictionary

Pitagorasçılık.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Fisagoriyye, Fr. Pytagorisme, Al. Pythagorismus, İng. Pythagorism, İt. Pythagorismo). Antik çağın ünlü düşünürü Pitagoras'ın (İ.Ö. 580-504) öğretisi.... Pitagoras, Kroton kentinde gizli bir din okulu kurarak öğrencilerine din, töre ve siyaset öğretmiştir. Bu bilimlerin tümüne matemata'lar adını vermiştir ki ilk anlamı ansin bilgisinin tümünü kuşatan demek olan matematik sözcüğü de buradan gelmektedir. Pitagoras'a göre veren, bir sayı uyumudur (harmonia). Dünyanın kurucu ilkeleri zıtlıklardır. Ancak doğadaki bütün zıtlıkların kökü bir'le çok arasındaki zıtlıktır. Oysa saltık bir, ne tek ne çifttir, hem tek hem çifttir. İlk varlık olan bir, noktadır. Nokta, devimle çizi; çizgi, devimle satıh; satıh, devimle cisim olmuştur. Öyleyse her başka cisim, bir başka sayının karşılığıdır. Duyum, anlak ve zekâ işte bu cisimden çıkar (emanatizm). İnsanlar bir'le sayar, bir'le düşünürler. Bir, insanla Tanrı arasında ortak bir ilkedir. Bir, bilenle bilineni, düşünenle düşünüleni birleştiren ortak bir ölçüdür. Bir, erkek bir ilkeyle dişi bir ilkenin birleşimidir. Sonsuz âlemleri idrakinizle kucaklayınız, orada bulacağınız şey şu olacaktır: Yaratıcı düşünce ve o yaratıcı düşünceyle sarmaş dolaş olmuş ruh (I'esprit), can (I'âme) ve beden. Evrenin her yönünde rastlayabileceğiniz bu üçlükle o üçlüğün ilkesi olan teklikten başka bulabileceğiniz hiç bir şey yoktur. Evrensel üçleme, Tanrısal birliktelik içindir. Teklik, üçlüğü özetlediği gibi üçlükle birleşerek dörtlük görünüşüne de geçebilir. Sayılar biliminin ana ilkeleri bu ilk dört sayıdadır. Öteki sayılar, bu dört sayının birbirleriyle çarpılması ve toplanması sonunda elde edilebilirler. Örneğin yedi, üçle dördün toplanmasından meydana gelir ve insanın Tanrıyla birliğini belirtir. On, ilk dört sayısının toplamına eşittir ve Tanrılığın sürekliliğini anlatır... Pitagorasçılığın temeli Orguzm, Budizm ve Hermetizme dayandırılmaktadır. Özellikle ruh göçü (Os. Tenasuh) vve beden-can-ruh üçlemesinin Hind'in Brahma-Vişnu-siva üçlemesine benzerliği onun bu bilgileri edinmiş olacağı yolunda kanıt olarak ileri sürülüyor... Kalliphon, Demokedes, Alkmeon eskipitagorasçılar adıyle anılırlar. alkmeon'a göre ölümsüz varlıklara benzediğinden ruh da ölümsüzdür. Ruhun ölümsüzlüğü, sonsuz olarak devimsel olmasındadır. Çünkü bütün Tanrısal varlıklar; ay, güneş, yıldızlar ve bütün gök, aralıksız ve sonsuz devingendirler. Görünmeyen şeyleri ancak Tanrılar bilir, biz insanlar sadece sonuç çıkarabiliriz. İnsanların yok olup gitmelerinin nedeni başlangıcı sona bağlayamamalarıdır. İnsan, öteki varlıklardan, biricik kavrayan varlık oluşuyle ayrılır, ötekiler de algılarlar ama kavrayamazlar... Pitagorasçılık, İsa'dan önce V. ve IV. yüzyıllarda daha da gelişmiştir. Kroton'lu Philolaos, Hipparkhos, Tarent'li Arkhytas, Lokrisli Timaios bu dönemin ünlü düşünürleridir. Bu dönemde Pitagorasçılık şu doğrultuda oluşmuştur: Bilinebilen biçimdir. Biçimse sayıya ve ölçüye özgüdür. Her biçim, bir sayı oranıyle belirlenir. Her uyum da sayıca belirlenmiştir. Sayı bütün nesneleri uyumlu ve böylelikle de tanınabilir kılar. Bilmek, sayıca bilmek demektir. Gerçek, sayıya göredir... Pitagorasçılıktan günümüze iki önemli ilke kalmıştır: Dünyanın kurucu ilkelerinin zıtlıklar olduğu ve nicelikle niteliğin koparılamaz ilişkisi... Pitagorasçılık, yarı gizemsel ve yarı dinsel bir öğretidir. Bu öğretiye sayı gizemciliği ve matematik simgecilik de denir. İdealisttir, soyut nitelikleri saltıklaştırır. Pek çok boşinançlara yol açmış ve sonunda yeniplatonculuğa karışmıştır. bkz. Yeniplatonculuk, Din, Gizemcilik, Orfizm.
 Philosophical Dictionary

Yeni Pitagorasçılık.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Nev Fisaguriyye, Fr. Neo-Pythagorisme, Neo-Pythagoreanisme). Roma Pitagorasçılığı... Pitagoras'ın gizli tarikatını Roma'da canlandıran, Cicero'nun çağdaşı Romalı Nigidius Figulus'un öğretisi yeni Pitagorasçılık adıyle anılır. Yeni Pitagorasçılık; Platoın, Aristoteles ve stoa öğretilerinin Pitagoras'ın gizemciliğiyle karışmasından doğmuştur. bkz. Pitagorasçılık.
Keyword Searches Turkish - French Dict. ılık (150666k) Turkish - Germany Dict. çüş (92734k) Turkish - French Dict. açık (75517k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (66584k) Turkish - French Dict. ırmak (57667k) Turkish - French Dict. çatı (53878k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (53598k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (52765k) Turkish - French Dict. balık (51552k) Turkish - Germany Dict. hasır (48651k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (47205k) Turkish - Germany Dict. ılım (46812k)