Sıçrama.
Sıçrama.
(Philosophical Dictionary) :
(Fr. Bond, Al. Springen, İng. Leap, İt. Salto). Niceliksel birikmeden niteliksel değişmeye geçiş... Bu geçiş birdenbire olabildiği gibi, yavaş yavaş da olabilir. Sıçrama deyimi hızlı değişmeleri dilegetirir. Bu sıçrama, her olguda değişiktir, çünkü her olgu kendine özgü bir biçimde değişir. Değişme, her olgunun kendi iç süreciyle belirlendiği gibi, dış koşullarla da belirlenir ve çeşitlenir. Metafizik ve bireyci dünya görüşleri, doğada kesinti ve sıçrama olmayacağını savunmaktadırlar (örneğin, Leibniz: Süreklilik ilkesi). Bilim, tersine, doğasal evrimin sıçramalarla gerçekleştiğini tanıtlamaktadır. Bir nitelikten sıçramayla başka bir niteliğe geçilmektedir. Örneğin su 1-99 dereceler arasında bulunduğu zaman sudur, 0 derecede buz ve 100 derecede buhar olur, bambaşka bir nitelige sıçrar. Sadece bir derece değişikliği suya birdenbire nitelik değiştirmektedir. Bütün nitelik değişmeleri, metafizik ve bireyci anlayışın tersine, niceliksel birikmelerin ve değişmelerin sonucudur. Suyu kaynatmak ya da soğutmak, onda niceliksel değişiklikler meydana getirmektir. Örneğin kaynatılan su, 99'uncu dereceye kadar niceliksel değişmelerinde sürekli ve kesintisizdir, nicelikçe değişmelerin sürekli bir dizisi olarak sürüp gitmektedir. Ama onu 99 dereceden 1 derece daha kaynatmak birdenbire bu sürekli gidişte bir kesinti, bir sıçrama yapar ve su nitelik değiştirerek buhar olur. Sıçrama, niceliksel değişmelerin birikiş süresine oranla daha hızlı bir değişme gerçekleştirir. Bununla beraber bu hız, obje ya da olayın iç ve dış koşullarına göre değişir, kimi yerde çok hızlı ve kimi yerde daha yavaş olabilir. Sıçrama, doğada olduğu gibi, toplumsal olaylarda da gerçekleşir. Örneğin bir düşünce, önce nicelikçe çoğalır ve yayılır, sonra bir sıçramayla toplumun niteliğini değiştirir. Doğal ve toplumsal nicelik değişmelerine evrim, nitelik değişmelerine de devrim denir. bkz. Nicelikten Niteliğe Geçiş, Eytişimsel Özdekçilik, Asma, Gelişme, Yadsımanın Yadsınması, Evrim, Devrim.