DEĞER TEORİLERİ
DEĞER TEORİLERİ
(Ekonomi Sözlüğü) :
Malların değişim değerleri konusunda çeşitli değer teorileri ileri sürülmüştür. Bu teoriler üç bölüme ayrılabilir:1) Emek Değer Teorisi: Bu teoriye göre bir malın değeri o malın üretiminde tullanılan emek miktarına bağlıdır.2) Marjinal Değer Torisi: Bu teoriyğ göre malın değeri marjinal faydasına göre belirlenir.3) Üretim maliyetleri: Bu teoriye göre malın değeri o malın üretiminde kullanılan üretim faktörlerinin maliyetlerine bağlıdır.
EMEK DEĞER TEORİLERİ
(Ekonomi Sözlüğü) :
Malların birbirleriyle değişim oranlarının, yani nisbi fiyatlarının içerdikleri emek miktarlarıyla orantılı olduğu noktasından hareket eden değer teorileri. İlk sistematik emek değer teorisi David Ricardoya aittir. Ricardo malların değişim değerlerinin, içerdikleri emek miktarlarıyla orantılı olduğunu, değerlerinin içerdikleri emek miktarına eşit olduğunu öne sürdü. Ama burada ortaya çıkan bir soruna çözüm getiremedi: Emek sermaye oranları farklı olduğu zaman, piyasa şartlarının kar oranlarını ceşitlediği varsayımı altında, malların içerdikleri emekmiktarına göre değiştirilmesi mümkün olamaz, ya da başka türlü söylemek gerekirse, emek sermaye oranları farklı ise ve mallar içerdikleri emek miktarına göre değiştirilecekse o zaman kar oranları aynı olamaz. Yani fiyatlar değerlerden sapar. Buna iktisat literatüründe dönüşüm ya da transformasyon problemi denmektedir. Bu problem yukarıda belirtildiği gibi emek sermaye oranlarının farklı olmasından ya da sermayelerin dayanıklılık sürelerinin farklı olmasından kaynaklanmaktadır.Emek-değer teorisini Ricardodan sonra Marx ele aldı ve artık değer kavramını geliştirdi. Buna göre malın değerini emek oluşturur. Bu değer üç kısımdan ibarettir: V+C+S. V emeğin değerini, C sermayenin yıpranma payını ve S de artık değeri temsil eder. Artık değer, emek gücünün çıkarttığı ve kendi değerini aşan değer kısmıdır. Bunu kapitalist alır. (Bk. Marxın Değer Teorisi)Emek devir oranı, belirli bir dönemde belirli bir firmadan kendi istekleri ile ya da yenilenme nedeniyle çıkartılanların firmada çalıştırılanların toplamına oranı.
DEĞER TEORİLERİ
(Ekonomi Sözlüğü) :
Nesnelerin değişim değerleri veya fiyatları ile ilgili ileri sürülen kuramlardır. Emek değer, marjinal değer ve üretim maliyeti değeri olarak üçe ayrılır. Emek değerine göre, bir nesnenin değeri onun üretiminde harcanan emek miktarı ile ölçülürken; marjinal değere göre, bu değer marjinal fayda ile belirlenir. üretim maliyeti değerine göre de, bu değer nesnenin üretiminde kullanılan üretim faktörlerinin maliyetlerine göre belirlenir.