Sonsuz.


Results for "Sonsuz."

Philosophical Dictionary

Sonsuz.

(Philosophical Dictionary) :
(Os. Namütenahi, Fr. Infini, Al. Unendlich, İng. Infinite, İt. Infinito). Ölçüsü ve sınırı olmayan... Antik çağ Yunan düşüncesinin ikinci düşünürü Anaksimandros'a göre ilk neden (arşe) sonsuz olan'dır (apeiron). Sonsuzluk belirsizliktir, çünkü her belli şey karşıtıyle sınırlanmıştır. Hiçten hiç bir şey meydana gelmeyeceğine göre her şeyin kendisinedn çıktığı şey bir hiç değil, bir varlık olmalıdır. Ama bu varlık belli bir varlık olursa sonlu, eşdeyişle sınırlı ve tükenir olur. Sınırsız ve tükenmez olabilmek için her halde belirsiz ve böylelikle de sonsuz olmalıdır... Anaksimandros'un bu sonsuzluk anlayışı, sonsuzluk savına rağmen sonlu bir anlam içerir, çünkü değişmeyendir, bütün değişiklikler ondan çıktıkları halde o değişmez. Antik çağ Yunan düşyüncesinin ünlü diyalektikçisi Herakleitos bu değişmeyen'i sürekli değişen bir süreç olarak tanımlayacaktır. Herakleitos'a göre her şey akmakta, değişmekte, ilerlemektedir (Yu. Panta rei). Bu, bir sürekli oluştur ki, içinde kalıcı ve durgun olan hiç bir şey yoktur... Fransız düşünürü Descartes'a göre sonsuzu anlamaya çalışmak hiç de gerekli değildir, yalnız hiç bir sınırını bulamadığımız her şeyin sınırsız olduğunu düşünmemiz gerekir. Sonsuz adını yalnız tanrıya bırakmalıyız, çünkü tanrının olgunluklarının sınırını görmediğimiz gibi sınırsız olduğundan da kuşkulanmıyoruz. Tanrıdan başka her şeyin böyle lsaltık olgunlukta bulunmadığını biliyoruz. Her ne kadar onlarda sınırsız gibi görünen özellikler bulsa da bu, daha çok, onların özünden değil, bizim anlayışımızın eksikliğinden ileri gelir... Spekülatif felsefenin dışında bilimsel bir kavram olarak sonsuzluk, özdeğin var edilmezliğini ve yok edilmezliğini dilegetirir. Bilim ve diyalektik felsefe, evrenin, ilksiz ve sonsuz özdeksel değişimler süreci olduğunda birleşirler. Özdek tükenmezdir ve sonsuz çeşitliliği nitesel dönüşümlerle sürüp gitmektedir. Bu sonsuzluk, sonlu ve sınırlı var olma biçimlerinin zorunlu değişmelerinde yansır. Sonsuzluk ve sonluluk diyalektik karşıtlıklardır, her ikisi de birbirlerinin varlığını gerektirirler. Sonsuzluk zorunlu değişimlerle tükenmez sonluluğun meydana koyduğu bir süreçtir. Her sonlu, içinde taşıdığı karşıtlığı olan, sonsuzla çeliştiği içindir ki sınırsız değişimlere uğrar. bkz. Sonlu, Özdek, Evren, İlksizlik ve Sonsuzluk, Eytişimsel Özdekçilik, İlişkilik Kuramı, Lavoisier Yasası.