SOSYAL DEĞİŞME [İng. Social Change]:


Résultats pour "SOSYAL DEĞİŞME [İng. Social Change]:"

Dictionnaire de sociologie

SOSYAL DEĞİŞME [İng. Social Change]:

(Dictionnaire de sociologie) :
Sosyal yapıdaki zamanla ortaya çıkan değişik yöndeki farklılaşmalardır.Değişmenin olmadığı bir insan topluluğunu düşünmek zordur. Ancak, sosyal değişme insanlık tarihinde bazen yavaş, bazen de hızlı ortaya çıkmaktadır. Yirmici Yüzyıl hızlı sosyal değişmelerin ortaya çıktığı bir dönem olmuştur.Değişme, toplumun kültürel değerlerinden , fizikî yapı özelliklerin (yerleşme, barınma ve konut) ve sosyal tabakalaşmasında zamanla görülen farklılamadır. Bu farklılaşmada bize nüfus bir çok veri sağlayabilir. Nüfus üzerine yapılan araştırmalar farklı açılardan yapıyı ortaya koyduğu gibi, belirli zaman aralıklarıyla yapılan karşılaştırmalar bize değişme eğilimini verir. Değişme, maddi kültür unsurlarında daha hızlı görülmekle beraber, sosyal ilişkilerde, değer hükümlerinde ve toplumu işleten müesseselerde de görülebilir.Aslında, kavram olarak sosyal değişme bir değer hükmü taşımaz. Müspet sosyal değişmelerde bahsedilebileceği gibi, menfi değişmelerden de söz edilebilir. Değişme sadece değişme olduğu için kabul edilebilcek bir süreç değildir. (Bkz.Muhafazakârlık ve Kültür) Değime toplumları daha fazla sosyal bütünleşmeye, orta sınıflama sürecine ve iktisadi refaha yönlendirebiliyorsa olumlu sayılabilir.Sosyal değime üzerinde kitle haberleme araçları ve ulaştırma ağındaki önemli yenilikler tesirli olmaktadır. Determinist yaklaşımlarla veya çeşitli varsayımlarla insanlık tarihindeki değişmeleri değerlendirmek çok kere yanıltıcı olmaktadır. Değişmelerin farklı çağlara ve toplumlara göre itibarî olduğu söylenebilir.Sosyal değişme modelleri arasında evrimci model( sosyal değişmeyi daha ziyade doğrusal tesirlerle açıklayan model), devri-dalgalı değime modeli (birbirine zıt veya farlı yönlerde inişli-çıkışlı değime modeli), yapısal-fonksiyonel model (yapıyı ve yapıyı oluşturan farklı fonsiyonlara sahip unsurlar arasındaki etkileşimden doğan değişme), çatışmalı model (iki sınıflı marksist çatışma modellerinden menfaat çatışmalarınave çatışmaların kurumlaştırılması, çatıma ve istikrarın birbirini tamamlayıcı olduğu tezlerine kadar) yer almaktadır.Sosyal değişmeye tesir eden faktörler arasında fizikî çevre, biyolojik faktör,teknoloji faktörü ve kültür faktörü sayılabilir.Sosyal değişme tipleri de ikiye ayrılmaktadır: Kendiliğinden (organik) sosyal değişmeler. Bu değişmeler toplumun iç dinamiklerinin tesiri ile ortaya çıkarlar. Mekanik ve zorlayıcı değişmeler. Bu değişmeler toplumun iç dinamiklerinin tesiri ile ortaya çıkarlar. Mekanik ve zorlayıcı değişmeler (değiştirmeler). Bu çeşit değişmeler ise tepeden tanzim edici değişmelerdir.Sosyal değişmeye tesir eden fakrtörler ve faktör paketi de çağdaş çağa ve toplumlara göre farklılıklar göstermiştir.Son yarım asrı dikkat çeken bazı değişme örnekleri arasında; enerji kaynaklarının değişmesi, antibiyotik ve tiptaki gelişmeler, hava taşımacılğı, havalandırma, siyah beyaz ve renkil TV, telekonferans, uydu yayıncılığı, fotokopi, bilgisayar ve belgegeçer, (faks), deterjanlar, dondurulmuş yiyecekler, süpermarketler, sentetik ürünler, elektronik mutfak araçları, bez yerine kağıt kullanımı, çever sorunları, globalleşme kredi kartları yer almaktadır.