MODERNLEŞME-ÖTESİ [İng. Postmodernism]:
MODERNLEŞME-ÖTESİ [İng. Postmodernism]:
(Diccionario de Sociología) :
Aydınlanma felsefesi, rasyonalizm ve Marksizm gibi büyük teorilere karşı çıkan entellektüel düşüncedir. Postyapısalcı ve postmodern düşüncenin sonucudur. Postmodern düşüncenin babaları Bergson, Nietzche, Heidegger, Lacan, Lyotard, Derrida ve Foucault'dur.Önce mimaride görülen bu görüş, daha sonra Sosyoloji ve Felsefeye geçmiştir.Postmodern düşünce ile tarihi doğrusal bir çizgi üzerine oturtan görüş, ikili (dualist) açıklama biçimi, rasyonel, metafizik ve pozitivist değişkenler dünyası ve merkezi bakış açılarını eleştirir. Modern ile sunulamayan ve yozlaşan değerler modern ötesi ile sunulmak istenir. Ferdin yeniden keşfedilmesini ve öne çıkarılmasını savunur. Kimliklerin bile ferdi esas almasını ister. Sivil toplum özlemi dile getirilir. Kitle iletişim araçlarının yaygınlaşmasıyla modernliğin sona erdiği yolundaki görüşler önem kazanır. Nietzche ve Heidegger gibi nihilist filozoflar (Dewey ve Wittgenstein gibi pragmatistler de dahil) varlığın her zaman dengeli, sabit ve sürekli olana tekabil etmediğini bunun aksine, olay, uzlaşma, diyalog ve yorumla ilgili olduğunu ortaya koyarlar (Öattimo, G., 1992).19. Yüzyılı belirleyen potivizm (Bkz. Potitivizm) sosyal realiteyi sosyal olgular arasındaki objektif sebepli ilişkiler (Sebep-sonuç) çerçevesinde tanımlarken, 20. Yüzyılı belirleyen pozitivizm sonrası dönem; postpozitivist veya postmodernist dönem, sosyal realiteyi sosyal eylem ve sosyal etkileşimlerin anlamlı bir sonucu olarak görmeye başlar. Bu noktadan itibaren objektiviteye dayalı "insanlık için" anlayışı yerini, subjektiviteye dayalı "insanlar tarafından yaratılmış" realite incelemesine bırakır. Realite bu noktadan itibaren anlamlanan ve anlamlandırılan bir süreçten başka birşey değildir.Postmodern anlayış"çokluk", "çoğulculuk" olan düşünceleri kapsamaktadır. bütünden parçaya, şehir-devlet modeline dönülerek geçmişe özlem ifade etmektedir. Tarih ve kültür boyutunun yerini mahillilik ve mekan boyutu almıştır. Kitle kültürü (Bkz. Kitle Kültürü) ile seçkin kültürü arasındaki sınırlar postmodernliğin ilgi hedefidir. Modernleşmenin yerini alan modernleşme ötesi anlayış kapitalizm dönemiyle tarih sahnesine çıkan burjuvaziyi tekrar inşa etme ve canlandırma peşindedir. Bu hareket bazılarına göre, aydınların yeni meşgalesidir.