Özdeksizcilik.

Results for "Özdeksizcilik."

Philosophical Dictionary

Özdeksizcilik.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Lâmaddiyye, Fr. Immaterialisme, Al. Immaterialismus, İng. Immaterialism. İt. İmmaterialismo). Özdeğin var olmadığını savunan Berkeley'in öğretisi... İngiliz düşünürü, bir ara Amerika'da misyonerlik de etmiş olan Protestan piskoposu Georges Berkeley'e (1685-1753) göre evrende özdek yoktur. Renk ancak onu gören için, korku ancak onu duyan içindir. Onları var eeden bizim onları algılayan varlığımızdır, onları algılayan varlığımız olmasaydı onlar da olmazlardı. Nesnelerle onların bizdeki düşüncesi bir ve aynı şeydir, nesneler düşüncelerdir. Cisimlerin objektif varlıkları yoktur, onları var eden biziz. Tinden ayrı bir töz, bir özdek yoktur; özdeği özdek eden tindir (ruh), tinin algılarıdır. İnsanlar, sonsuz güçlü ruhun etkisiyle düşünceler algılayan ruhlardır. Su kumaşın kırmızı olduğu kesin değildir. Gözleri bizim gözlerimizden başka yapıda olan hayvanlar ve örneğin sarılığa tutulmuş insanlar bu kumaşı başka renklerde görebilirler. Öyleyse renk kumaşta değil gözdedir. Var olan bir şey, kendinden başka bir şey olması mümkün bulunmayan bir şeydir. Oysa nesneler çeşitli algığlara göre çeşitli şeyler, başka deyişle kendileriyle aynı kalamayan şeylerdir. Örneğin önümüzde duran bir kap su, elimiz sıcaksa soğuk, elimiz soğuksa sıcaktır, başka deyişle, kendi kendisiyle aynı değildir. İnsanın hafif bulduğunu karınca ağır bulur. Bütün bunlar özdeğin sadece insan düşüncesinde var olabileceğini ve gerçekte var olmadığını göstermektedir. Usumuz bu düşünceleri kendi başına yaratamayacağına göre, daha güçlü bir usun bizim usumuzu yarattığı pek açıktır. Düşüncelerimiz bu ulu yaratıcının buyruklarından ibarettir... Berkeley'in önemi, metafizik anlayışı, tümüyle özetlemiş olmasındadır. Fransız düşünürü Malebranche'ı (1638-1715), kendisiyle karşılaşınca, heyecandan öldürecek kadar çağdaşlarını etkilemiştir. Diderot, Körler Üstüne Mektup'unda Berkeley'in sistemi için şöyle demektedir: İnsan zekâsının yüzünü kızarttığı ve bütün sistemlerin en saçması olduğu halde, savaşılması en güç sistem... Berkeley'in özdeği yadsımaya varan büyük yanılgısı, özdek anlayışındaki büyük yanılgısından türemiştir. Özdeği felsefesel bir ulam olarak bir yana itip, onu herhangi somut biçimleri ya da özellikleriyle aynılaştırmak bu gibi saçmalıklara vardırır. bkz. Özdek, Özdekçilik, Tekbencilik, Tinselcilik, Düşüncecilik.
Keyword Searches Turkish - French Dict. ılık (168652k) Turkish - Germany Dict. çüş (94168k) Turkish - French Dict. açık (76882k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (69003k) Turkish - French Dict. ırmak (63894k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (55037k) Turkish - French Dict. çatı (54962k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (53981k) Turkish - French Dict. balık (52480k) Turkish - Germany Dict. ılım (49843k) Turkish - Germany Dict. hasır (49739k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (49451k)