sosyal


"sosyal" Die Ergebnisse der Suche nach dem Wort

 Wörterbuch der Soziologie

SOSYAL GRUP [İng. Social Group]:

( Wörterbuch der Soziologie) :
Sosyal grup, birden fazla ferdin diğer fertlerle karşılıklı etkileşim iinde olduğu ve bazı ortak değerleri paylaşan bir sosyal sistemden ibarettir. (Caplow, T., 1965, Green, A.W., 1960) Sosyal grubun insan hayatında büyük önemi vardır. Bir insan sosyal bir grup içinde doğar, büyür ve ölür. İnsanın toplum içinde varlığını devam ettirebilmesi için, başkalarının desteğine ve yardımına ihtiyacı vardır. O halde, her fert birden fazla sosyal grup ile ilişki halindedir (Chinoy, E., 1965)Sosyal grup teşkilâtlı (gayrî resmî ve resmî, açık ve kapalı) veya teşkilâtsız (kalabalık,halk) olarak şekillenebilir; önemli olan grup üyelerinin karşılıklı olarak üstlendikleri roller, davranışlar ve bunların grup üyelerini büünleştirci bağıdır. Bütünleştirici bağın gerçekleebilmesi için de; grup üyelerinin birbirlerinin özelliklerini bilmeleri ve farkında olmaları gerekir.Toplumun grup bütünlüğüne kavuşabilmesi için, sosyal normlar, duygular ve dil kvvetli bir bağlayıcı rol üstlenirler.Sosyal grupların çeşitli tipleri vardır. (Jary, D.,J., 1991) (Bkz. Birincil grup, İkincil Grup, Referans Grubu, Çükar Grupları, Sosyal Kategori).Sosyal grup üyeliği doğuştan sonra sosyal ilişkiler ağı içinde kazanılan bir özelliktir. Kızıl saçlılar, esmerler, uzun boylular, erkek veya kadınlar sosyal grup oluşturmazlar. Ancak, sosyal gruplar içinde ortak fikir, eğilim ve düşüncelere göre yer alabilirler.
 Wörterbuch der Soziologie

SOSYAL HAREKETLİLİK [İng. Social Mobility]:

( Wörterbuch der Soziologie) :
Sosyal hareketlilik, bir toplumda fertlerin, ailelerin ve sosyal grupların sahip oldukları bir statüden diğer bir statüye doğru olan hareketlilikleridir. (Bkz. Sosal Statü) Statü tabakalaşmasının görüldüğü toplumlarda, kast tabakalaşmasının görüldüğü toplumlarda, kast tabakalaşmasının görüldüğü toplumlara göre daha fazla hareketlilik grülmektedir. Sosyal hareketlilikte coğrafî ve meslekî hareketlilik esas alınmaktadır.Günümüzde en önemli hareketlilik aracı, eğitim ve öğretim sayılmaktadır. Fertlerin eğitim yoluyla bir meslek kazanmaları, onlara kazanılan statü yollarını açmaktadır. Yaygın şekliyle sosyal hareketlilik, meslekî hareketlilik olarak tanımlanır olmuştur. (Bottomore, T. B., 1975)Sosyal hareketlilik yatay ve dikey şekillerde ortaya çıkailmektedir. (Bkz. Yatay Hareketlilik, Dikey Hareketlilik)Bir diğer hareketlilik şekli de nesillerarası sosyal hareketliliktir. (Goodman N., Meselâ; babası küçük esnaf bir kimsenin doktor olması nesillerarası hareketliliktir.Türkiye'de iç göçler, coğrafî ve meslekî hareketlilik doğurmaktadır. Ülkemizde hem uzun, hem kısa mesafeli göçler görülmektedir. İç göçlerde kadın nüfus daha çok kısa mesafeli göçe konu olmaktadır. (Bkz. Göç) (Goldhamer, H., C. 14, 1968, Sorokin, P., 1927)
 Wörterbuch der Soziologie

SOSYAL HASILA [İng. Socila Returns]:

( Wörterbuch der Soziologie) :
Bir çok sektörde, meselâ, eğitimde elde edilen ferdî menaatlerin ve imkânların dışında üçüncü şahıslara ve toplumun bütününe yönelik menfaatlerin ve imkânların yaratılmasıdır. (Machlup, F., 1970)
 Wörterbuch der Soziologie

SOSYAL İLİŞKİ [İng. Social Relations]:

( Wörterbuch der Soziologie) :
Bir ferdin veya grubun kendi dışındaki fert ve grupların davranışlarını ve beklentilerinhesaba katarak sürdürdüğü ilişkiye dayalı etkileşimdir. (Chinoy, E., 1965, Broom and Selzneick, 1965)Fert ve sosyal grupların, sadece kendi varlıkları, grüş ve duygularını tespit etmiş olmaları yeterli değildir. Bunun yanısıra kendi dışlarında bulunanların varlıklarında haberdar olmaları ve onları farketmeleri gerekmektedir. (Bkz. Sosyal Grup) Çeşitli sosyalgruplara mensup olmanın şuuru, topluma dahil olmanın şuuru ile desteklenmediği sürece sosyal ilişkilerde kopukluklar görülebilmektedir. Sosyal ilişki şekilleri, toplumların bütünleşme veya çözülme durumlarını bize aksettiren göstergelerdir.Kültür unsurları ve bilhassa dil, sosyal ilişkilerde önemli rol oynayan bir müessesedir. ilişki düzeni konusunda birincil gruplar ve ikincil grupların yanısıra birincil ilişkiler ve ikincil ilişkilerden de bahsedilebilir. (Bkz. Birincil Grup, İkincil Grup) E. Durkheim, F. Tönnies, C. H. Cooley gibi sosyolglar, bu kavramlar üzerinde durmuşlardır.Kitle haberleşme araçlarının gelişmesi ve TV ağımlılığı ilişiler üzerinde etkili olmakta, batı olumlu ve olumsuz sonuçlar doğurmaktadır. Nispeten komşuluk ilişkilerinin ve aile içi akrabalık münasebetlerinin azalması ekran esaretiyle ilgili sayılmaktadır. (Postman, N., 1994)
 Wörterbuch der Soziologie

SOSYAL İNSAN [İng. Homo-Socius]:

( Wörterbuch der Soziologie) :
İktisadî insan (homo-economicus) kavramından ve tipinden çok daha geniş ve kapsamlı bir kavrandır. (Bkz. İktisadî İnsan davranışının kıymet ve değer hükmünü sadece ekonomik değil, ama sosyal kapsamında ele alan meta ekonomik bir tiplemedir Sosyal amaçları, kamu menfaati ve kamu sağlığını da gözönüne alan bir yaklaşım tarzıdır. (Genel Ekonomi Ansiklopedisi, C. 1, 1988)