TÜRK AİLESİ [İng. Turkish Family[:
TÜRK AİLESİ [İng. Turkish Family[:
(Dictionnaire de sociologie) :
Türklerde aile önem verilen ve vazgeçilemeyen, alternatifi olmayan bir müessesedir.Z. Gökalp, Türk aille yapısının pederşahi değil; pederî olduğunu belirtmiştir. Pederî ailede aile reisi sultan hakkına sahip değildir. Burada velâyet hakkı geçerlidir. (Fındıkoğlu, Z.F., 1946) İ Kafesoğlu'na göre, Türk aile yapısında kısmen Uygurlar hesaba katılmazsa pederî tip yaygındır. (Kafesoğlu, İ., 1983)Türk ailesinde dıştan evlenme (ekzogami) ağırlıktadır. Tek eşlilik yaygındır.Ailede kadının seçkin ve saygın bir yeri vardır. Bu durum eski belge ve kaynaklarca da doğrulanmaktadır. (Eröz, M. 1977) Orhun Abidelerinde Bilge Kağan'ın babası İlteriş Kağan'ın, annesi Bilge Hatun'un birlikte tahta çıktıklarından bahseder. Göktürler de Kaan'la Hatun'un devlet işlerini birlikte yürüttükleri anlaşılmaktadır. İslâm öncesi, Arap toplumunda görülen çok eşle evlenme (poligami) yaygınlığı ne İslâm öncesi ne de sonrası Türk toplumlarında görülmüştür.Türk aile yapısında daralma, çekirdekleşme görülmekle beraber, 18 yaş doldurmamış çocuklar ve yaşlılar ideal olarak yine ailenin koruyucu kanatları altında tutulmaktadır.Türk ailesinde karşılıklı saygı ve sevgi, sofra geleneği bazı bozulmalara rağmen, yine de sürmektedir.Cumhuriyetten sonra da Türk kadını ailede ve toplumda saygın yerini korumuştur. Kadının ailede ve toplumda saygın yerinikorumuştur. Kadının aile içinde ve toplumda artan tesirliliği, hiçbir zaman erkeğin aile içindeki rolünü azaltan bir etki yapmamış, kadının rolü ve yeri, erkeğe göre matematik bir eşitlik şeklinde de düşünülmemiştir. Örf ve âdetlerimizden kaynaklanan kadına saygı kadar, eşe ve aile reisi olan erkeğe bağlılık ve dayanışma süregelmiştir.Türk Aile yapısı çekirdek aile özelliği taşıyorsa da (%63); yer yer geniş aile, geçici aile, tamamlanmamış, aile, fonksiyonel anlamda parçalanmış aile örnekleri de görlmektedir. (Erkal,M.E. 1993)