Çevrimsel Devim Kuramı.

Résultats pour "Çevrimsel Devim Kuramı."

Dictionnaire philosophique

Çevrimsel Devim Kuramı.

 (Dictionnaire philosophique) :
(Os. Devri hareket nazariyesi, Fr. Theorie cyclique). Alman düşünürü Oswald Spengler'in gelişmeyi yadsıyan ve geriye dönüşü savunan kuramı... Alman düşünürü Oswald Spengler'e (1880-1939) göre her devim, kendi üstüne çevrilir ve başladığı noktada son bulur. Örneğin ilkbahar, yaz, sonbahar, kış ve sonra yeniden ilkbaharla başlayan aynı çevrimsel devim sonsuzca tekrarlanmaktadır. İnsan, doğar, çocukluğunu ve gençliğini sürer, olgunlaşır, ihtiyarlar ve ölür; sonra yeni bir doğumla aynı çevrimsel devim aynı noktadan ve aynı aşamalardan geçmek üzere yeniden başlar. Bu kuramı tutan İngiliz tarihçisi Toynbee'ye göre bu yüzden "tarih bir tekrarlamadan ibarettir". Spengler ve Toynbee, yeni ilkbaharın aynı ilkbahar ve yeni doğan insanın ölen insan olmadığını bilmezlikten gelerek, gerici bir kampta sarmal gelişimi yadsımaya çalışmaktadırlar. oysa her şey kendi karşıtına daha üstün bir düzeyde gelişerek dönüşür. Yeni ilkbahar yeni bitkiler, yeni hayvanlar, yeni insanlar ve yeni düşüncelerle birlikte gelir ve eski ilkbaharla hiç bir ilgisi yoktur. İnsanın binecek bir taşıtı olmadığından uzak yerlere yaya gittiği eski bir ilkbaharın yerine insanın uçakla aya varmayı başardığı yeni bir ilkbahar gelmiştir. Tavuk bir yumurtadan oluşur ama aynı yumurtayı yumurtlamaz, daha üstün bir düzeyi gerçekleştirerek birçok yumurtalar yumurtlar. Bu kuramın savunduğu savın açık sonucu şudur: "Bulunduğunuz durumu değiştirmeye çalışmayınız, çünkü daha geri bir noktaya geleceksiniz". Çağdaş bilimin verilerine tüm aykırı bulunan bu kuram, aynı zamanda, devimin zorunluğıuyle de çelişmektedir. Leopold von Wiese, "evrimin gerçekliği üstünde her türlü yargıdan kaçınmayı" öğütlemektedir. Wiese'ye göre taş çağından atom çağına erişen insan, ilerlememiş, tersine, gerilemiştir... Çağdaş bilim, çevrimsel devimi değil, sarmal devimi ve böylelikle de sonsuz ve sürekli gelişmeyi doğrulamaktadır. Çevrimsel devim kuramı da, her geriliği savunan her gerici öğretinin başına geldiği gibi, her gün biraz daha, gerileyen değil, ilerleyen bilimle yalanlanmaktadır. İnsanın dün yapmadığını bugün yapabilmesine, ilerlemek değil de gerilemek demek, bilim dışı bir hafifliktir. Nesnel yasalara göre sürüp giden yükselici bir gelişme anlayışı, çağdaş bilimin insana kazandırdığı en değerli bilgidir.... Metafizik ve bireyci dünya görüşünün, eski alışkanlığına uyarak, tümüyle çürütemediğini tek yanından çürütme yöntemi, son yıllarda, çevrimsel devim kuramının yeni güdücülerince şu yolda kullanılmaya başlanmıştır: Gelişmenin bilim ve teknikte mümkün olduğu halde insan düşüncesined (ahlâk, eğitim, siyaset ve başkaları) mümkün olmadığını ileri sürmektedirler. Ruhsal gerileme kuramı (manevî tedenni nazariyesi) adını alan bu kurama göre insan, hiç değişmeyen ve hep aynı kalan bir doğayı (insan tabiatı) taşır. Bu insan doğası da insanı hep aynı ilkellikte (vahşî, kötü, saldırgan, hayvanca) tutar. Bilim ve tekniğin gelişmesi bu ilkelliğe yeni silahlar vererek tehlikeli ve zararlı olmaktadır. Kötülüklerin nedenini bilim ve tekniğe yükleyerek bakışları asıl nedenleri görmekten alıkoymak amacını güden bu kuram da, ana kuramı olan Spengler'in çevrimsel devim kuramı gibi, tümüyle bilime aykırı bulunmakta ve kendi kendisiyle çelişmektedir. Bu kuramcılar, düşünsel gelişme olmaksızın bilimsel gelişmenin nasıl gerçekleşebildiğini açıklamamaktadırlar. bkz. Evrim, Evrimcilik, Evrim ve Devrim, Metafizik Yöntem.
Recherches de mots-clés Turkish - French Dict. ılık (142577k) Turkish - Germany Dict. çüş (91940k) Turkish - French Dict. açık (74243k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (64063k) Turkish - French Dict. ırmak (55304k) Turkish - French Dict. çatı (53177k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (52527k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (52075k) Turkish - French Dict. balık (51027k) Turkish - Germany Dict. hasır (47740k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (45255k) Turkish - Germany Dict. ılım (45219k)