BAĞ-KUR
BAĞ-KUR
(Dictionary of Economics) :
Bağ-Kur Türkiyede üç temel sosyal güvenlik kurulundan biridir. Ülkemizde sosyal güvenliğe son kavuşan grup olan bağımsız çalışanları bünyesine alır. 2.IX.1971de kabul edilen 1479 sayılı Esnaf ve Sanatkarlar ile Diğer Bağımsız Çalışanlar Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu Resmi Gazetede 14.IX.1971de yayınlanmış, I.IV.1972de yürürlüğe girmiştir.Kurum, kanunun 1. maddesine göre özel hukuk hükümlerin tabi mali ve idari bakımdan özerk bir kamu tüzel kişisidir. Organları genel müdürlük, yönetim kurulu ve genel kuruldur.Kurum, 1989 rakamlarına göre, 1.974.120 aktif sigortalıyı bünyesinde toplamaktadır. Bunların bağımlıları ise (Eş, çocuk, ana, baba) 6.967ye ulaºmaktadir. Toplam olarak 8.941.312 kişi Bağ-Kur kapsamındadır. (Bu sayı 1990larda on milyon üzerine çıkmıştır).Bağ-Kurda iki tür sigortalılık vardır: Zorunlu sigortalılık, isteğe bağlı sigortalılık. Zorunlu sigortalılar, esnaf, sanakra, tüccar gibi ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla Gelir Vergisi mükellefi olanlardır. İsteğe bağlı sigortalılıktan ise ev kadınları, Türkiyede oturan Türk asıllı yabancılar, yurt dışında çalışanların eşleri yararlanır.Bağ-Kur, malüllük, yaşlılık, ölüm aylığı bağlar ve sağlık yardımı yapar. Malüllük aylığı almak için malül olmak, kuruma başvurmak ve beş yıl prim ödemiş olmak gerekir. Yaşlılık aylığı almak için ise, kadının 50, erkeğin 55 yaşını doldurmuş olması ve 25 yıl prim ödemiş olması gerekir. 15-25 yıl arasında prim ödemiş olanlara kısmi yaşlılık aylığı bağlanır.Bağ-Kurda finansman sigortalıların ödediği primlerden sağlanır. Sigortalı 24 basamaktan hangisindeyse o basamaktan prim öder. (1. basamak göstergesi 360, 24. basamak göstergesi 4020dir). Prim göstergesi katsayı ile çarpılıp %32si alınarak bulunur. Bunun %12si sağlık sigortası primidir. 1983de 2926 sayılı yasayla tarımda bağımsız çalışanlar da Bağ-Kura bağlanmış, uygulama bazı illerde başlatılmıştır.