SANAYİ
BEBEK SANAYİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Serbest ekonomi fikrini reddetmekle birlikte, bir ülkede sanayiin gelişebilmesi için bir süre de olsa devletçe korunması ve kollanması gerektiğini savunan görüş. Koruma altında bulunan emekleme devresindeki sanayilere bebek sanayi denmektedir. Bu koruma gümrük duvarlarıyla, kollamada teşviklerle, vergi indirimleriyle vb. olur. Ancak yeterince geliştikten sonra devletin bu sanayiden elini eteğini çekmesi gerekir.
İSTANBUL TİCARET VE SANAYİ ODASI FİYAT İNDEKSLERİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Önceleri Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yapılan, daha sonra bu odalar ayrıldıktan sonra Ticaret Odası tarafından yapılmaya devam edilen Türkiyedeki en eski indekslerdir. Toptan fiyat indeksi ve geçinme indeksi olmak üzere iki tanedir. Toptan fiyat indeksi sabit esaslı ve zincirleme olmak üzere iki şekilde yapılmakta, toptan eşya fiyatlarındaki değişmeleri göstermektedir. Geçinme indeksi 1929 yılından beri yapılmaktadır. Bu indeks fiyat değişmelerinin insanların geçinme düzeylerini dolaysız olarak belirleyen unsurlar üzerindeki etkilerini saptamak amacıyla hesaplamaktadır.
KİLİT SANAYİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Faaliyeti diğer firmaları ve işkollarının etkileyebilecek bir önem taşıyan sanayi kolu. Bu sanayi kolundaki birtakım tıkanıklıklar, diğer üretim kollarında da dışsal etkiler çıkartarak tıkanıklıklara yol açabilir. Demir-Çelik Sanayii kilit sanayiye bir örnek gösterilebilir.
MONTAJ SANAYİİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Belirli bir üretim aşamasından geçmiş mamul parçaları biraraya getirmek sureti ile nihai malı üreten sanayi. Ancak uygulamada bu kavram genellikle ithal edilen yabancı malı parçaları birleştirip, bunun dışında hiçbir yeni değer katmadan mumul mal haline getiren sanayii ifade etmek için kullanılmaktadır. Bu anlamıyla özel bir dolaysız yabancı sermaye yatırımı olan montaj sanayiinde, yurt dışındaki ana firmadan getirtilen temel ana malları ev sahibi ülkedeki bazı basit parçalarla birleştirilmekte ve üretimin son aşaması bu şekilde gerçekleştirilmektedir. Yerli girdi kullanımının son derece düşük olduğu bu uygulama, ülkemizde özellikle 1950li ve 1960lı yıllarda oldukça yaygındı.
ORGANİZE SANAYİ BÖLGELERİ
(Dictionnaire des sciences économiques) :
Sanayi yatırımlarını özendirmek ve sanayi üretiminin artmasını sağlamak amacıyla oluşturulan büyük sanayi bölgelerine verilen isim. Birbirleriyle uyumlu üretimde bulunan küçük ve orta ölçekli sanayi kuruluşlarının ortak altyapı hizmetlerinden yararlanmak üzere belirli bir alanda ve standart fabrika binaları içinde planlı biçimde toplanması olarak da tanımlanır. Burada 100den az iºçi çaliºtiran birimler küçük, 100-200 arasında işçi çalıştıran birimler orta ölçekli olarak kabul edilmektedir. Sanayinin geliştirilmesinde ve kentsel yerleşme düzeninin denetlenmesinde bir araç olarak ortaya çıkan OSB, Türkiyede ilk kez 1961-62 yıllarında Bursada gerçekleştirilmiş, sonraki yıllarda Manisa, Gaziantep, Eskişehir gibi illerde OSB kurulmuştur. OSB Türkiyede esas olarak sanayinin az gelişmiş bölgelere doğru yaygınlaştırılması ve dağınık düzensiz sanayi kuruluşlarının planlı bir yerleşme düzeni içcinde toplulaştırılması amaçlarıyla gerçekleştirilmektedir.