Törebilim.

Results for "Törebilim."

Philosophical Dictionary

Geçici Törebilim.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. Muvakkat ahlâk, Fr. Morale par provision). Yöntemli şüphesi sırasında Descartes'ın benimsediği ahlâk... Fransız düşünürü Descartes, Yintem Üstüne Söylev adlı yapıtının III. bölümünde geçici bir törebilim saptar. Çünkü ona göre asıl törebilime, yöntemsel şüphenin sonunda, yavaş yavaş ve gerçekleri birbirinden çıkara çıkara varılacaktır. Oysa bu çalışmaya başlamak için ve bu çalışma sırasında yaamımızı düzenlemek için bir törebilim gerekmektedir. Bu gereksinmeden ötürü Descartes'ın saptadığı geçici törebilim kuralları şunlardır:1.Dine, yasalara, gelenek ve göreneklere, akıllı insanların uyguladıkları aşırılıktan uzak ölçülere göre yaşamak,2. İşlerimizde kanılarak varmak ve bu kanılar üstünde diremek, eşdeyişle bu kanılardan kuşkulanmamak ve bu kanıları değiştirmemek,3. Düşüncelerimizrden başka hiç bir şeyin elimizden çok kendi isteklimizideğiştirmeye ve talihten çok kendimizi yenmeye çalışmak,4. Yaptığımız işi başkalarının yaptıkları işlerle ölçerek değerlendikmek ve böylelikle kendimizi denetlemek.Descartes'ın bu törebilimi tümüyle metafizik yapıdadır ve insanın bilinçli pratiğiyle çelişir. eytişimsel özdekçiliğe göre insan, dünyayı değiştirmekle kendisini değiştirir ve dünyayı açıklamak değil, değiştimek söz konusudur. bkz. Dekartçılık, Törebilim, Praksis, Eytişim Yöntemi.
 Philosophical Dictionary

Törebilim.

 (Philosophical Dictionary) :
(Os. İlm-i ahlâk, Fr. Ethique, Al. Ethik, İng. Ethics, İt. Etica). İyiyle kötünün ayrılabilmesi için ölçüler koyan bilim... Yunan kökünden gelen ethique sözcüğüyle Latin kökünden gelen morale sözcüğü Osmanlıcada ahlâk ve Türkçede törebilim sözcükleriyle karşılanmıştır. Gerçekte birincisi kuramsal töre (Os. Nazarî ahlâk), ikincisi pratik töre (Os. Tatbikî ahlâk) anlamındadır. Morale sözcüğü Latince kökünde moeurs sözcüğüyle aynı anlamdadır ve huy, seciye, mizaç kavramlarını kapsar. Sonraları moeurs sözcüğü örf ve âdet anlamını almıştır. Fransızça les sciences des moeurs deyiminden törebilim değil örf ve âdetler bilimi anlaşılmaktadır ki bu bilimin kurucusu Levy Bruhl'dür. Örf ve âdetler bilimi, törebilimi de içeren bütün sosyal değerleri kapsar... Gerçekte töre (ahlâk) bireysel değil sosyal değer taşımaktadır, bu yüzden de çeşitli ekonomik koşullarla belirlenmiş olan çeşitli toplumların çeşitli töreleri vardır. Bir toplumun ekonomik koşullarındaki her değişiklik o toplumun töresini de değiştirir; bu yüzdendir ki töreye tutucu, her türlü ilerlemeyi engelleyici, durgun bir karakter verilmiştir. Metafizik ve bireyci temele dayanan burjuva töresi, her türlü gelişmeyi suçlar. Buna karşı diyalektik özdekçiliğin töresi, devrimsel evrim yasasına uygun olarak kişinin kendini aşmasını öğütler. Kendini aşmak, her alandaki oluşum imkânlarına gittikçe daha geniş ölçüde katılmak demektir... İdealist öğretiler töreyi ya ytanrının buyrukları, ya yda usun ve ruhun yaratısı sayarlar; her zaman ve her yerde geçerli olduğunu ileri sürerler. oysa töre, altyapıyla belirlenen birr üstyapı kurumudur. bkz. Üstyapı, Törelcilik, Töredışıcılık, Töreselcilik.
Keyword Searches Turkish - French Dict. ılık (177570k) Turkish - Germany Dict. çüş (94710k) Turkish - French Dict. açık (77644k) Turkish - Turkish Dict. İNDÎ (69860k) Turkish - French Dict. ırmak (66818k) Kurdish - Turkish Dict. naşî (55513k) Turkish - French Dict. çatı (55448k) Turkish - Turkish Dict. HÂDİS (54552k) Turkish - French Dict. balık (52761k) Turkish - Germany Dict. ılım (50969k) Turkish - Germany Dict. hasır (50877k) Kurdish - Turkish Dict. rêsî (50501k)