Oportünizm.
Oportünizm.
( Philosophische Wörterbuch) :
(Os. İdare-i maslahat, Fr. Opportunisme). Güç durumlarda uzak ve üstün amaçları geleceğe bırakarak hale göre davranmak... Oportünizm, toplumculuk dilinde "sosyalizme geçişin zorunluğu hakkında doğru tezden hareket edildiği halde kapitalmizme karşı mücadelenin gereksiz olduğu ve tarihsel yasaların nasıl olsa gerçekleştirecekleri sosyalizmi beklemekle yetinilmesi gerektiğini ileri sürmek" anlamında kullanılır. Bu anlamda oportünizm, grekirci bir görüştür ve insan eylemini şart koşan tarihsel özdekçiliğe aykırıdır. Ne var ki oportünizm teriminde, bu yanlış anlayıştan çok, çıkarcılık ya da güçsüzlük yüzünden gerçekleri bilerek yanlış yorumlama eğilimi vardır. Oportünistler, nasıl olsa doğacak olan güneşin bir an önce doğmasını sağlamak için bir parti kurulması gerekmediği gibi sosyalizmi gerçekleştirmek için de birparti kurulması gerekmeyeceğini ileri sürmektedirler. Bu görüş, kuramsal alanda, toplumsal yasaları biyolojik yasalara indirgeyen kaba özdekçilik görüşüdür (vülger özdekçilik). Oportünizm, toplumculuk dilinde sosyal-şovenizm'le eşanlamda da kullanılmaktadır: "Çeşitli ülkelerdeki Kautskistlerin gizlemek için çırpındıkları şeyi, yani opotünistlerin (sosyal-şyovenler) emperyalist burjuvaziyle, Asya ve Afrika'nın sırtından geçinen bir Avrupa yaratmak için birleştiklerini ve küçük burjuvaziyle işçi sınıfının bazı tabakalarından gelen oportünistlerin, emperyalistlerin artık-kazanç fonlarından ödenen aylıklarla beslendiklerini liberal Hobson, onlardan (Kotskicilerden) daha iyi kavramış bulunmaktadır". Bu anlamda oportünizm, barışmacı ve uzlaşmacı bir yapıdadır. Ayrıca, oportünistlik, devrimci işçi partilerine karşı kurulan burjuva işçi partileriyle de eşanlamlı kılınmıştır: "Sosyal şoven veya -aynı şey ama neyse- oportünist akım, bu burjuva işçi partisi, ne ortadan yok olur, ne de devrimciliğe geri döner. Bir yabancı firmaya istediği tabelayı kullanmasını nasıl yasaklayamazsanız onlara da bu etiketi kullanmayı yasyaklayamazsınız. Devrimci şeflerin, ölümlerinden sonra, söz konusu sınıfları uyutabilmek amacıyle düşmanları tarafından nasıl kullanıldıkları ve onların adından nasıl yararlanıldığı tairh boyunca daima görülegelmiştir". bkz. İyileştirmecilik, Gözdengeçiricilik, Lasalcilik, Sağcı Toplumculuk, Sendika.