Reformasyon.
Reformasyon.
( Philosophische Wörterbuch) :
Yeniden biçimleniş anlamındaki reform ya da reformasyon (Fr. Reformation), yeniden doğuş anlamındaki Rönesans çığırı içinde yer alan dinsel bir akımdır. Alman papazı Martin Luther'in (1483-1576) 1517 yılında Wüttenberg kilisesinin kapısına astığı, Katolik kilisesine karşı ünlü protestosu yüzünden Protestanlık adını alan bu akım, gerçekte, genel düşünceyi dilegetiriyordu. Katolik kilisesi, Rönesansın getirdiği yeni hayat görüşüne uyamayacak kadar donmuş, bozulmuş ve köhneleşmişti. Hıristiyanlığı, ilk ve sade biçimine döndürerek skolastiğin eklentilerinden temizlemek hemen bütün Hıristiyanların dilelğiydi. Fransa'da Calvin ve İsviçre'de Zwvingli'nin geliştirdikleri Protestanlık, sonradan Kalvinizm aracılığıyle İngiltere'ye geçerek Anglikanizmi doğurmuştur. İnsanlar arasındaki eşitsizliğin tanrısal düzenin gereği olduğunu ileri süren Luther'in düşünceleri, toplumun kurulu düzenine her bakımdan uygun düştüğü için yadırganmadı ve kolaylıkla benimsendi. İznik konsilinin hazırladığı İncil metni de temel kutsal kitap olarak dokunulmazlık ve yorumlanılmazlık kazanınca, kilisesiz ve papazsır bir dine dönüş yolundaki ilk protestoları bilmezlikten gelip, yeni Protestan kiliseleri yükselmeye başladı. Daha sonra, Katolik kilisesinin tuttuğu yoldan gidilerek, ayıklanan Aristotelesçilik geri getirildi ve İznik konsilinin hazırladığı metin bununla temellendirilmeye çalışıldı. Luther'in, önceleri şeytanın yatağı dediği us, yeniden eski tahtına oturtulmuştu. Şu farkla ki, usla kutsal kitap çatışırsa kutsal kitabın dediği olacaktı, Aristoteles'in söylediği değil... Reformasyon deyimi, geniş anlamında, her çeşit dinsel yenileştirmeleri kapsar ve Protestanlığa özgü değildir. bkz. Rönesans, Hıristiyanlık.